گلایه های فرهیخت:

چرا دو موضوع «وجود منوی بین الملل در رسانه های شهر و استان» و نیز «به روزرسانی مستمر و به هنگام» رسانه های مراکزی که صددرصد مرتبط با رویکرد بین الملل هستند، مهم است؟ 

همگان می دانیم که شهرها همچون موجودات زنده، از حیاتی شبه نباتی برخوردارند و می بایست در شاهرگ های حیاتی آنها، سیل اطلاعات در بستر ارتباطات همواره جاری و ساری باشد. کلان شهری که فاقد یا دارای حرکت لاک پشتی در این عرصه است، مانند موجودی نحیف و ضعیف، فقط عمر می گذراند و از پویایی و بالندگی در آن هیچ خبری نیست! به همین خاطر است که «رسانه» را، رکن چهارم دموکراسی خوانده اند،

از سویی دیگر، تسهیل و تسریع در دسترسی به اطلاعات و منابع خبری «رویکرد بین المللی» رخدادها و تعاملات دیپلماتیک شهر و مناسبات توسعه ی روابط خارجی آن با جهان پیرامون در کلان شهر مشهدی که به درستی مدعی «بزرگترین کلان شهر مذهبی جهان» یا «قطب اول جهان تشیع» است، همچنین ملقب به القابی چون پایتخت فرهنگی جهان اسلام یا پیشانی نظام و ... است، اهمیت ویژه ای دارد،  

پس اگر هم «رسانه» مهم است و هم «رویکرد بین المللی شهر»، پس باید ۹۹.۹ درصد سایت های رسانه ها و وبگاه های خبری و تحلیلی و حتی دستگاه های اجرایی همین شهر اعم از دولتی و خصوصی، دارای منوی «بین الملل» باشند، همچنان که برای اقتصاد و فرهنگ و سیاست و ورزش و... چنین است، در حالی که هم اکنون این وضعیت دقیقاً برعکس است؟!  

کلان شهری که همواره به خود بالیده به برکت وجود مضجع منور امام مهربانی ها، حضرت امام علی ابن موسی الرضا علیه السلام، همه ساله میزبان سه تا پنج میلیون زائر غیر ایرانی از سراسر جهان اسلام و بلکه این گیتی پهناور است و مشتاقانه به پابوسش می آیند و حتی در شرایط سخت کرونایی کشور و منطقه، شاهد بودیم همچنان این سفرها هر چند به سختی و با فراز و نشیب، ادامه داشت، به گونه ای که امروزه همچنان فرودگاهش سودده ترین فرودگاه بین المللی کشور پس از تهران است؛ 

کلان شهری که همچنان بیش از ۶۰ درصد سرمایه گذاری ها در تأسیسات گردشگری اش به همت بلند سرمایه گذاران افغانستانی صورت می گیرد؛ دومین دانشگاه بزرگ ایران یعنی دانشگاه فردوسی مشهد، همچنان حائز رتبه نخست جذب بیشترین دانشجوی خارجی (پس از پایتخت) است؛

کلان شهری که به مرحمت سفر مستقیم زائران غیرایرانی، کماکان رتبه ی نخست گردش مالی کشور را (پس از پایتخت) برای خود حفظ کرده، بیش از ۵۴ درصد تخت های اقامتی کل کشور، فقط در اوست، مادامی که مقصد ریلی مسافری اول کشور است، سال ها همچنان مقصد اول توریست سلامت مانده و ده ها و بلکه صدها مزیت منحصر به فرد دیگر؛

و مادامی که امروزه وبگاه های اینترنتی در کنار شبکه های اجتماعی، دروازه ی ورودی کسب اطلاعات به روز و جدید از کشورها خصوصاً کشورهای گردش پذیر به شمار می آیند و صنعت مادر گردشگری می تواند به نحو احسن در این آئینه تمام نما برای گردشگران داخلی و خارجی، خوش جلوه کند؛

و زمانی که امروزه به مرحمت رشد اعجاب برانگیز فناوری های نوین بویژه اطلاعاتی و ارتباطی، بحث ترجمه زبان های ملیت ها و اقوام با کمک غول رسانه ای گوگل، عملآً از پیش پای مردم کشورها بویژه گردشگران خارجی برداشته شده به گونه ای که به راحتی یک کلیک می توانند تمام اطلاعات یک وبگاه را در کسری از ثانیه به زبان مادری خود تغییر داده و به سرعت بخوانند؛

حال در این وضعیت، زمانی که زوار غیرایرانی، توریست های سلامت، دانشجویان خارجی طالب تحصیل در کشور، سرمایه گذاران خارجی مشتاق به ورود ارزهای خارجی و ... و در کل گروه های مخاطب در آن سوی مرزها به این وبگاه ها مراجعه می کنند، چه حالی پیدا می کنند مادامی که می بینند حتی یک منوی اختصاصی برای آنان در وبگاه هایمان نیست؟! از طرفی آنان را برای حضور و سفر و مشارکت و.... فراخوانده ایم و می گوییم فرش قرمز برایتان پهن می کنیم و از طرف دیگر، تمام مطالب مرتبط با رویکرد بین المللی شهر پراکنده بوده و متجمع نیست؟! حال باید سختی بیشتری را تحمل و زمان بیشتری را صرف کنند تا بتوانند با کمک ابزار جست و جوی گوگل و امثالهم، پاسخ یک سئوال معمولی و ساده را در وبگاه هایمان بیابند! به راستی چرا؟

آیا اکنون حق نداریم از مدیران این وبگاه ها که عنوان های خبری و تحلیلی بر صدر رسانه یشان حک شده، گلایه کنیم که چرا از تحلیل این ضرورت حیاتی برای متمایزترین شهر جهان از نظر معنوی عاجزند و سالهاست علی رغم تذکرات متعدد، این نقیصه ی مهم جبران نمی شود؟

نباید متوقع بود اگر در چارت سازمانی و نمودار تشکیلاتی سازمان و نهاد و حتی شرکت خصوصی خود، پست و جایگاهی لااقل در سطح معاونت، برای مدیریت و توسعه ی رویکرد بین المللی خدمات شان ندارند، دست کم به کف کف توقعات و استانداردهای یک رسانه پویا یعنی وجود منوی «بین الملل» در کنار منوهای اقتصاد و سیاست و فرهنگ و ورزش و... اهتمام ورزند؟! و آیا برای تعالی و بالندگی نهضت توسعه ی روابط خارجی آرمان شهر رضوی، وجود یک منوی اختصاصی یا دست کم یک تک #بین_الملل، توقع و انتظار زیادی است؟!! 

چرا باید از میان قریب به دویست دستگاه حاکمیتی و دولتی و همین تعداد دانشگاه ها و واحدهای آکادمیک، آموزشی، پژوهشی و حوزوی و همچنین شش هزار واحد تولیدی در استان، فقط دو سه وب سایت از جمله «اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی استان» و «دانشگاه بین المللی امام رضا(ع) هستند که منوی بین الملل دارند، تازه آن هم تا حدودی فعال است، اما حتی یک خبرگزاری و وبگاه های خبری در استان و شهر نیست که چنین بخشی را در وبگاه خود در نظر گرفته باشد! 

البته سال گذشته شاهد بودیم که رسانه ی شهرآرا، منوی «افغانستان» را در وبگاه خود قرار داد و ابتدا خرسند شدیم، اما به مرور زمان، سطح پوشش اخبار این بخش به جای ماندگاری در قلمرو مشهد، متأسفانه به کل اخبار افغانستان در جهان تعمیم یافت و این یعنی زیره به کرمان بردن و در نتیجه، این صفحه هم عملاً از حیز انتفاع افتاد و تمرکزش را از رویدادهای افغانستانی ها در مشهد از دست داد!

صدافسوس حتی دانشگاه فردوسی مشهد و آستان قدس رضوی به عنوان ابرسازمان اقتصادی و عظیم ترین نهاد مقدس دینی در کشور و بلکه جهان اسلام هم در نسخه ی جدید قالب نوین وبگاه هایشان، فاقد این گزینه هستند در حالی که در خصوص «دانشگاه بزرگ فردوسی مشهد»، اگر بخش معتنابهی از چرخ «اقتصاد آموزش» و نیز اعتبار بین المللی آن، با درآمدهای دلاری و یورویی دانشجویان خارجی اش نچرخد، ولی چرخ اعتبار بین المللی اش در سطح منطقه و جهان بسیار به آن محتاج و بلکه وامدار است! 

وجود این منو و این بخش منفک، هم نشانه اهمیت بخشیدن به رویکرد بین المللی ام القرای جهان تشیع است و هم کف توقعات فغالان و دغدغه داران کلان شهری است که می خواهد برای سالیان دراز، داعیه دار قطب اول جهان تشیع باشد و قبله آمال شیعیان جهان. حال داعیه های فی نفسه درست «پایتخت معنوی جهان اسلام» و «بزرگترین کلان شهر مذهبی جهان» (البته از نظر وسعت) بماند برای زمانی که لااقل به اندازه اختصاص یک منو در یک وبگاه، برایش ارزش و اعتبار قائل باشیم.

اگر هنوز مخاطبی بر این موضوع ساده، قانع نشده، مثالی می زنیم:

فرض می کنیم شهری داریم بندری و دقیقاً در مجاورت دریا و بالتبع، اقتصادمان صددرصد به اقتصاد دریا وابسته است؛ حال اگر هر چه وبگاه در این شهر هست، همه برای بخش های دین، علم، آموزش، فرهنگ، هنر، ورزش و... منوی مستقل بگذارند، اما برای اقتصاد دریا، حتی یک منو نباشد، آیا هم برای شهروندان آن شهر و هم برای گردشگران و هم سرمایه گذاران و... باعث تعجب نیست؟ 

خوب، مشهد هم بدون زیارت، دقیقاً مانند همان شهر بندری است که دریا را از او گرفته باشند. بارها متذکر شدیم که آن طرف تبریز، استانبول و اروپاست، اما آن طرف مشهد ما، سوئیس و هلند نیست، بلکه افغانستان مستعد و قهرمان، اما مظلوم و در استضعاف نگاه داشته شده ای است که پایتخت تولید مواد مخدر جهان (تریاک) است! حال، اگر وجود نازنین مضجع منور رضوی در این خطه آرام و قرار نمی گرفت، خداوکیلی کدام شهروند ایرانی حاضر می شد هر سه سال یک بار خود و خانواده اش پا به دیاری خشک و بی آب و علف و طبیعت بدون رود و دریا و جنگلی بگذارد که در طول سال فقط ۱۲ روز هوای پاک دارد؟!

و اما رسانه هایی که فاقد منوی بین الملل هستند: 

شامل تارنماهای: ▪ استانداری خراسان رضوی ▪ آستان قدس رضوی ▪شهرداری مشهد ▪شورای اسلامی شهر مشهد ▪حوزه علمیه خراسان ▪ جهاد دانشگاهی مشهد ▪ پارک علم و فناوری خراسان رضوی ▪ صبح توس ▪ صبح مشهد ▪ مشهد فوری و متأسفانه حتی «شهرآرا - تنها رسانه بومی شهری» 

و از همه عجیب تر خبرگزاری رضوی که رسالتش صددرصد مرتبط با زوار ایرانی و غیرایرانی است، حاضر است منوی عجیب غریب و توهین آمیز «رضوی پلاس» را بزند تا هواداران استقلال و پرسپولیس را خوش آید، اما متأسفانه حاضر نیست یک منو برای زوار غیرایرانی و توسعه ی روابط خارجی این شهر درج کند. 

همچنین گلایه مندیم از مدیران بخش استانی تمام رسانه ها و خبرگزاری رسمی پرمخاطب کشور از خود صدا و سیمای استانی گرفته تا ایرنا و ایسنا فارس و تسنیم و مهر و خبرنگاران جوان و... خلاصه همه ی حضرات مسئولان شهری و استانی و مدیران رسانه هایشان که به وقت مصاحبه و در مقابل دوربین ها، مشهد دوست داشتنی را جهان شهر می خوانند و آمار زائران غیرایرانی اش را تا عدد نجومی هشت میلیون! می رسانند و آمار گردشگران سلامت و دانشجویان غیرایرانی و صادرات و... را به رخ سایر استان ها می کشند، اما هنگام عمل، از قراردادن حتی یک منوی ساده ی «بین الملل» برای بازتاب رویدادهای توسعه ی روابط خارجی این کلان شهر با جهان پیرامون در وبگاه شان دریغ می کنند! 

به راستی در سال ۲۰۲۳ و در جهانی که در همسایگی ما، فقط یک قلم، امارات متحده ی عربی به فکر نصب کولرهای مخصوص برای خنک کردن هوا در سطح پیاده روهایش است و قطر در پشت هر صندلی ورزشگاه فوتبال، یک مانیتور نصب می کند و عربستان که با ۱۸ میلیون گردشگر، رتبه اول جذب توریست را در جهان عرب طی سال ۲۰۲۲ کسب کرده و در صدد رساندن این عدد به یکصد میلیون است، چرا باید متأسفانه سطح دغدغه ی های فعالان رویکرد بین المللی مشهد این ولایت عشق، در حد یک «منوی ساده» یا یک «تگ زپرتکی #بین_الملل» ذیل هر خبر مرتبط یا یادآوری مستمر برای رعایت آداب و تشریفات بین الملل هنگام ورود میهمانان خارجی از جمله قراردادن پرچم کشورشان در محل ملاقات و فراموش نکردن آن و امثال اینها، افول و نزول و سقوط کند؟! جز افسوس و آهی سرد و عمیق ... دیگر چه می توان گفت و کشید؟!

درود و بدرود