هدایت زائر در دست رانندگان تاکسی است!

به گزارش قدس خراسان، با اتمام ماه‌های محرم و صفر، بار دیگر مسئله‌ای از مشهد به دست فراموشی سپرده شد که مهم‌ترین و اصلی‌ترین نیازهای شهر در قالب آن تعریف می‌شود و آن مسئله‌ای نیست جز زائرپذیری و موارد وابسته به آن که در طول سال و گاهی هر روز در پهنای شهر جریان دارد.

شاید این مسئله تکرار مکررات محسوب شود؛ اما نگفتن از نیازهای مشهد و ضرورت وجود نگاه ملی با توجه به حضور ۳۰ میلیونی زائران در این شهر زمانی درست است که تک‌تک موضوعات حول محور زائر از جمله وجود زیرساخت‌ها مانند انرژی، حمل و نقل، کمبودهای حوزه بهداشت و درمان و سایر موارد به صورت واقعی تأمین شده باشد.

حضور زائران برای شهر مشهد یک برکت و موهبت است که نباید در مورد آن نگاه ناسپاسانه داشت؛ اما باید تأکید کرد قدردانی و شکرگزاری برای این موهبت الهی در میزبانی شایسته معنا پیدا می‌کند و راهکار رسیدن به این هدف ابتدا در درک و شناسایی مسئله و انجام اقدام‌های سازنده و پاسخ به پرسش‌هایی است از جمله اینکه چه خلأها و چالش‌هایی در میزبانی شایسته از زائران داریم؟  

در پاسخ به این پرسش، یکی از نمایندگان مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار ما عنوان می‌کند: 

حضور ۳۰میلیون زائر در سال، یک ظرفیت بسیار بسیار ارزشمند و مهم در عرصه‌های اقتصادی و فرهنگی در مشهد محسوب می‌شود و اگر این جمعیت و تعداد گردشگر را به کشوری بدهیم که مدیریت داشته باشد، بهره‌برداری‌های مختلفی از این خیل عظیم خواهد کرد.

حسنعلی اخلاقی امیری می‌گوید: نگاه به این موضوع ابعاد مختلفی از جمله فرهنگی و اقتصادی دارد که وجود ۳ الی ۴ میلیون زائر خارجی در حوزه فرهنگ، ابزار و رسانه قوی برای انتقال ارزش‌های ملی و دینی ما مردم ایران به سایر نقاط دنیاست.

وی با اشاره به جنبه اقتصادی حضور زائر و اهمیت مدیریت در این بخش می‌افزاید: امروز صنعت گردشگری در دنیا در بسیاری از کشورهایی که مدیریت دارند، حرف اول را می‌زند؛ یعنی کشورهای بسیاری هستند که اقتصادشان بر محور صنعت گردشگری می‌چرخد و سر و سامان پیدا می‌کند؛ ما متأسفانه دولت‌ها در این سال‌ها بیشتر توجه‌شان به نفت بود و هر وقت نفت مورد تحریم قرار می‌گرفت، اقتصاد ما زمین می‌خورد. 

باید تأکید کرد گردشگری قابل تحریم نیست و اگر دولت بخواهد در عرصه‌های اقتصادی به درآمد پایدار برسد، باید در حوزه گردشگری سرمایه‌گذاری کند. این فرصت در اختیار حاکمیت و مدیریت شهر مشهد قرار دارد؛ ولی ما متأسفانه از این فرصت کمتر بهره برده‌ایم.

نبود هم‌افزایی، دلیل اصلی نبود برنامه‌ریزی واحد

عضو کمیسیون فرهنگی در مجلس شورای اسلامی توضیح می‌دهد: چالش‌های مختلفی در این عرصه وجود دارد و ما هنوز اختلاف داریم که اسم گردشگر را زائر بگذاریم یا غیر زائر. نمی‌خواهیم بگوییم این مباحث مهم نیست؛ اما در سیاست‌گذاری کلان باید به این موارد توجه شود و نباید این مباحث حاشیه‌ای ما را از اصل برنامه‌ریزی در حوزه اقتصاد زائر و اقتصاد گردشگر غافل کند.

اخلاقی امیری به نبود هماهنگی میان دستگاه‌های متولی اشاره می‌کند و می‌گوید: یکی از مسائل مهم در این زمینه نبود هماهنگی و هم‌افزایی در مشهد مقدس است. 

در این شهر سه نوع اعمال نظر در حوزه زائر وجود دارد که باید به هم‌افزایی برسد. به تازگی در دیدارهایی که با نماینده ولی‌فقیه در استان، تولیت آستان قدس رضوی و استاندار داشتم، به هر سه بزرگوار اعلام کردم برای اینکه بتوان در عرصه مدیریت شهری به هم‌افزایی کمک کرد، باید جلسات هماهنگی میان این عزیزان به خصوص در حوزه زائر اتفاق بیفتد.

وی حوزه اقتصاد زائر را بدون برنامه‌ریزی می‌داند و ادامه می‌دهد: 

ما یک مدیریت واحد و هماهنگ لازم داریم که بتواند سهم زائر به ویژه زائران خارجی در اقتصاد شهر مشهد و کشور را کسر و آن را در جای مناسب هزینه کند؛ اما امروز گاهی هدایت زائران در دست افرادی است که کمترین برداشت را برای شهر و کشور دارند. بنابراین هماهنگی و هم‌افزایی در بحث زائر می‌تواند در اقتصاد زائر کمک‌کننده باشد.

فروش کالای چینی در قالب سوغات زائر

نماینده مردم مشهد و کلات در تکمیل توضیحات خود عنوان می‌کند: یکی از هنرهای کشورهایی که در صنعت گردشگری موفق هستند، استفاده از فرصت سوغات است. 

ما می‌دانیم زائران امام رضا(ع) اغلب زائران دینی هستند و این زائران تابع دستورات دین بوده و به آن‌ها عمل می‌کنند. در دستورات دینی آمده است وقتی سفر می‌روید، برای کودکان، همراهان و خانواده خود سوغات ببرید و این افراد به طور معمول مقید به رعایت این موارد هستند. 

مجموع هزینه‌ای که گاهی زائر و گردشگر انجام می‌دهد، خیلی قابل توجه است و ما متأسفانه در حوزه سوغات زائر حرفی برای گفتن نداریم. 

هر چند در طرح زیارت، مطالعاتی انجام شده و جای قدردانی و تشکر دارد؛ اما آن مطالعات تبدیل به یک مدل و برنامه عملیاتی نشده است. 

امروز بازارهای مشهد به جای اینکه سوغات خود شهر را داشته باشند که در این سوغات ارزش‌های ملی و دینی رعایت شده باشند و پیام سبک زندگی رضوی را انتقال بدهند، وسایل چینی را به زائران می‌فروشند. 

این نکته را باید رسانه‌ها مطالبه کنند و مسئولان را در قالب میزگردها و گفت‌وگوها پای کار بیاورند تا به یک هم‌افزایی و وفاق در عرصه بهره‌گیری از سوغات زائر برسیم.

اخلاقی امیری نبود رسانه را یک چالش عمده در حوزه زائر و زیارت می‌داند و می‌گوید: 

ما رادیو زیارت را داریم؛ اما این رادیو در برخی از شهرهای ایران برای زائر قابل دریافت است و این انتقال پیام به زائر را تا زمانی که به ورودی مشهد برسد، نداریم و اگر دقت کنیم، این ورودی‌ها هم نتوانسته‌اند به اصطلاح سابقه تمدنی و نخبگانی و فضای مشهد را به زائر منتقل کنند و او تقریباً بدون شناخت و آمادگی لازم وارد شهر می‌شود. 

وی با اشاره به بحث‌های جانبی اقامت ادامه می‌دهد: 

پس اگر بتوانیم هماهنگ عمل کنیم، مدیریت زائر را نه تنها از ابتدای ورود؛ بلکه از ابتدای شهری که حرکت کرده تا زمانی که به شهر خود برمی‌گردد، می‌توانیم در دست بگیریم.

ضرورت تکرار مطالبات برای ایجاد نگاه ملی در حوزه زیارت

عضو کمیسیون فرهنگی در مجلس شورای اسلامی تصریح می‌کند: این تجربه را در زمان عمره زائران داریم و دقیقاً همزمان کارها را در اسکان، زیارت، حمل و نقل و سایر موارد زائران خانه خدا پیش می‌بریم؛ 

اما متأسفانه از این تجربه در شهر مقدس مشهد یا به ندرت بهره برده‌ایم یا اصلاً استفاده نشده؛ ولی این تجربیات به هدایت زائر و برنامه‌ریزی‌های فرهنگی و اقتصادی کمک می‌کند. شاید از مباحثی که بارها تکرار شده و باز هم  نیاز به تکرار آن باشد، ضرورت نگاه ملی به مشهد است که باید به سهم این شهر در حوزه سلامت، حمل و نقل انرژی و سایر موارد برای زائران توجه شود.

اخلاقی امیری ضمن اشاره به نخستین دیدار خود با رئیس‌ جمهور درباره مطالبات مطرح شده در حوزه زائر و زیارت می‌گوید: 

در این دیدار نکاتی درباره زیارت در حضور رئیس‌ جمهور مطرح شد تا توجه رئیس دولت چهاردهم به ظرفیت زیارت جلب شود؛ نخستین نکته، توجه به زیر ساخت‌های شهر مشهد است که امروز واقعاً آمادگی این تعداد زائر را ندارد. در این زمینه رئیس‌ جمهور قول دادند پیگیری لازم را داشته باشند.  

وی نکته بعدی مطرح شده در حضور رئیس‌ جمهور را وصول مطالبات شهری از دولت عنوان می‌کند و توضیح می‌دهد: اگر امروز در بخشی از پروژه‌ها در حوزه زیرساختی عقب‌ ماندگی داریم، به خاطر این بوده که سهم دولت پرداخت نشده است. 

در کمیسیون فرهنگی مجلس هم برای بحث بودجه زیارت در حال تهیه مقدمات هستیم تا در بودجه سال آینده به موضوع بودجه زیارت رسمی‌تر و طبق اهداف و سیاست‌هایی که در برنامه توسعه هفتم در حوزه فرهنگی دیده شده، پرداخته شود. در مجموع این موارد کمک می‌کنند در امر زیارت که وظیفه ماست، اقدامات لازم را انجام بدهیم.

زائران به شوق زیارت می‌آیند و می‌روند و آنچه از این شهر و زیارت خود به یادگار می‌برند، در ذهن و خاطرات آن‌ها برای سالیان سال ثبت می‌شود؛ خاطراتی که خوب و دلچسب‌تر شدنشان ریشه در برنامه‌ریزی و مدیریت در هر زمینه‌ای دارد و آنچه به یمن وجود بارگاه حضرت رضا(ع) بر عهده ما قرار دارد، تدارک برای میهمانداری و میزبانی شایسته است. امیدواریم با توجه به رفع نیازهای زائر، میزبان خوبی باشیم.

نگارخانه ی فرهیخت