خوش‌شانس‌ترین زائران غیرایرانی حرم مطهر رضوی آنانی هستند که در دهه کرامت توفیق حضور در صحن و سرای حضرت رضا(ع) را یافته‌اند، آنها علاوه بر زیارت، در قالب طرح حرم‌گردی آستان قدس رضوی سیاحتی کرده و از برنامه‌ها و جشن‌های ویژه این ایام نیز بهره‌مند می‌شوند.

به گزارش ایرنا، حجم خدمات آستان قدس رضوی در ایام دهه کرامت برای زائران غیرایرانی در گستره حرم متبرک امام رضا(ع) آنچنان وسیع و متنوع است که بی شک برای هر زائری هم فال هم تماشا است، از دادن لباس مناسب بگیر تا پذیرایی به سبک سنتی کشوری که زائران از آن آمده اند و برگزاری سرود، جشن، سخنرانی و نمایشگاه از دیگر برنامه های اجرا شده فرهنگی متناسب با خلق و خوی مردم آن کشورها است.

جدا از این، آستان قدس رضوی تقسیم‌بندی خاصی هم برای خدمت رسانی به زائران خارجی در اماکن متبرکه داشته است به طوری که بسته به فراوانی زائران، رواق یا صحنی را به صورت ویژه به آنان اختصاص داده است، حتی زائرانی که قصد مسلمان شدن دارند یا می خواهند ازدواج کنند نیز از خدمات ویژه این آستان مقدس بی نصیب نمانده اند.

زیارت از مواردی است که در ادیان و مذاهب مختلف مورد تأکید قرار گرفته است، بر این اساس همه‌ ساله جمعیت زیادی از دین‌مداران از نقاط مختلف دنیا به سوی اماکن مقدس مذهبی آمده و آداب و مناسک زیارت را بجا می آورند، حرم مطهر رضوی به عنوان قلب زیارتی ایران نیز همواره مورد توجه پیروان ادیان مختلف بوده و آنان عمدتا در مناسبت های خاص مانند دهه کرامت تلاش کرده اند به حرم امام رضا(ع) آمده و زیارت خود را از این باب انجام دهند.

حرم امام رضا (ع) در شهر مشهد یکی از مراکز مهم در پذیرش زائران و گردشگران از اقصی نقاط جهان است و همه‌ساله پذیرای خیل بی‌شمار زائران مشتاقی است که در مناسبت های خاص به این صحن و سرا روی می کنند.

هرچند زیارت به عنوان یک کنش دینی از دیدگاه همه پیروان ادیان و کتب مقدس، ارزشمند شناخته می شود اما تبدیل آن به یک ارزش اجتماعی و ظرفیت فرهنگی برای جذب گردشگر، انتقال ارزشها، مفاهیم، سنن و ظرفیت های یک کشور به نقاط دیگر همواره مورد توجه متولیان این حوزه بوده و در این زمینه برنامه ریزی های گسترده ای نیز انجام داده اند.

زیارت هر فردی تابعی از نیازها، انگیزه ها و نگرش های او است و در صورتی که متولیان در مقصد زیارت، شناسایی درستی از آن داشته باشند و امکانات و تسهیلات لازم را فراهم کنند، به طور قطع در رسیدن به اهداف خود در توسعه زیارت موفق خواهند شد لذا از این حیث کیفیت ارایه خدمات در اماکن مقدس بسیار اهمیت دارد.

حرم امام رضا (ع) در شهر مشهد یکی از مراکز مهم در پذیرش زائران و گردشگران از اقصی نقاط جهان است و همه‌ساله پذیرای خیل بی‌شمار زائران مشتاقی است که در مناسبت های خاص به این صحن و سرا روی می آورند،‌ لذا متولیان این آستان مقدس، برنامه ریزی ویژه ای برای خدمت‌رسانی به مشتاقان زیارت بارگاه منور رضوی داشته اند و توسعه خدمات خود را با توجه به رشد روزافزون جمعیت زائران این بارگاه فزونی بخشیده اند.

معاون فرهنگی، اجتماعی و زیارت استاندار خراسان رضوی در این باره معتقد است که باید تلاش کرد تا سفر به معنای عام و زیارت به معنای خاص، به عنوان بهترین سرمایه‌های اجتماعی کشور و انقلاب اسلامی مورد توجه قرار گیرند.

به گفته حجت الاسلام حجت گنابادی نژاد، در هیچ موضوعی نمی توان مردم را به اندازه زیارت چنین راضی، خوشحال و باطراوت دید، بنابراین به این مهم باید رویکرد ویژه ای داشت لذا با توجه به جمعیت بیش از ۴۰۰ میلیون نفری شیعیان در جهان، مشهد ظرفیت خوبی برای جذب درصد محدودی از این جمعیت را دارد که باید برای آن برنامه ریزی کند.

تشرف سالانه پنج تا هفت میلیون زائر غیرایرانی به مشهد

به گفته مدیر زائران غیرایرانی آستان قدس رضوی سالانه بین پنج تا هفت میلیون زائر غیرایرانی به حرم مطهر امام رضا (ع) وارد می شوند، از این تعداد ۶۰ درصد از کشورهای عربی، ۳۰ درصد از کشورهای شبه قاره هند و ۱۰ درصد از دیگر کشورهای جهان هستند که عمده آنان را آذری زبانها، انگلیسی زبانها و اسپانیولی زبانها تشکیل می دهند.

سیدمحمد ذوالفقاری افزود: یکی از برنامه های ویژه آستان قدس رضوی در مدیریت امور زائران غیرایرانی آن است که برای هر حوزه زبانی یک مکان ویژه در حرم مطهر رضوی به منظور ارایه خدمات فرهنگی اختصاص داده است، در این راستا رواق های دارالرحمه و دارالمرحمه و صحن غدیر به عرب زبانها، رواق غدیر برای اردو زبانها اختصاص یافته و مکان ویژه ای هم در حرم مطهر برای آذری زبانها، انگلیسی زبانها و سایر زبانها در نظر گرفته شده است.

برگزاری جشن تکلیف برای دختران غیرایرانی از جمله برنامه های آستان قدس رضوی در دهه کرامت است.

وی با بیان اینکه مدیریت امور زائران غیرایرانی آستان قدس رضوی در طول سال برنامه های متنوعی را به زائران غیرایرانی ارایه می دهد، گفت: برنامه های این مدیریت در ایامی مانند دهه کرامت ویژه تر است به طوری که امسال مراسم آیینی، اجرای سرود، اجرای نمایشی که مربوط به زندگی "دعبل خزائی" با عنوان "فریادی در سکوت" است، همچنین برگزاری جشن تکلیف برای دختران غیرایرانی در نظر گرفته شده و در حال برگزاری است.

ذوالفقاری اضافه کرد: در یکی از این برنامه ها ۲۵۰ دختر ایرانی جشن تکلیف خود را در صحن غدیر برگزار کردند که دختران نومکلفی از ۱۷ ملیت دنیا نیز در آن حضور یافتند، همچنین از ابتدای دهه کرامت، نمایشگاهی با عنوان «عشرالولایه» با همکاری هنرمندان نقاش و خطاط و گرافیست از کشورهای لبنان، عراق، بحرین و ایران در رواق دارالرحمه حرم مطهر برپا شده که در آن ۱۵۰ تابلو خط، نقاشی و گرافیک به نمایش درآمده است.

به گفته مدیر امور زائران غیرایرانی آستان قدس رضوی، برگزاری مسابقاتی ویژه مخاطبان کودک، مسابقه مداحی، اجرای گروههای سرود به زبان عربی، اردو و زبانهای دیگر، راه اندازی پویش قرائت سوره مبارک یاسین در مدح حضرت رضا(ع) از دیگر برنامه هایی است که امسال برای زائران غیرایرانی در ایام دهه کرامت در نظر گرفته شده و اجرا می شود.

جشن شیرچای پاکستانی‌ها در حرم رضوی

رسم میزبانی آستان قدس رضوی از زائران خارجی، به ویژه پاکستانی‌ها، که جمعیت زیادی از زائران را تشکیل می دهند، ویژه است تا آنجا که امسال در دهه کرامت با مشارکت برخی از اهالی پاکستان، در نزدیکی چایخانه حضرت رضا(ع)، خادمان بارگاه رضوی از آنان با شیرچای استقبال کردند.

مدیر امور زائران غیرایرانی آستان قدس رضوی یکی از بخش های پررنگ خدمت رسانی به زائران غیرایرانی در دهه کرامت امسال را جلب مشارکت زائران در برنامه های حرم مطهر رضوی دانست و گفت: به طور مشخص امروز زائران پاکستانی با همکاری خادمان حرم، زمینه پذیرایی از زائران کشورشان را با شیرچای در چایخانه مستقر در صحن امام حسن مجتبی (ع) فراهم کردند.

حجت الاسلام ذوالفقاری اظهار داشت: عموما پاکستانی ها در روزهای عید و مناسبت های جشن و شادمانی، از مهمانان با شیرچای پذیرایی می کنند لذا به یمن ایام دهه کرامت حرم مطهر رضوی نیز از زائران پاکستانی با شیرچای استقبال کرد.

پاکستانی‌ها جمعیت زیادی از زائران خارجی حرم امام رضا(ع) را به خود اختصاص می‌دهند و آنان علاقه ویژه‌ای برای سفر به مشهد و زیارت آن امام همام دارند.

وزیر امور خارجه پاکستان که چندی پیش به مشهد سفر کرده بود به شمار زیاد زائران پاکستانی در این شهر اشاره کرده و گفته بود: پاکستانی‌ها جمعیت زیادی از زائران خارجی حرم امام رضا(ع) را به خود اختصاص می‌دهند و آنان علاقه ویژه‌ای به سفر به مشهد و زیارت آن امام همام دارند.

"بلاول بوتو زرداری" با قدردانی از میزبانی ویژه ایران بویژه در نخستین دیدارش با مقامات کشورمان گفت: در ملاقات ویژه‌ای که با رییس جمهور ایران داشتم، ایشان به این نکته اشاره کرد که بعد از ایرانیان، پاکستانی‌ها دومین جامعه مسلمانی هستند که به زیارت بارگاه منور رضوی مشرف می‌شوند.

وی اضافه کرد: مردم پاکستان همواره قدردان میزبانی شایسته ایرانی‌ها بوده‌اند و امید است بعد از پایان کرونا روابط بین ۲ کشور در بخش های مختلف بیش از پیش گسترش یابد.

هم فال و هم تماشا

حرم مطهر رضوی بسیار زیبا است، از آیینه کاری رواق ها و نور چلچراغ هایی که بر سنگفرش ها منعکس می شود گرفته تا صحن های پوشیده از فرش متبرک و گلدسته ها و ایوان طلا و گنبد و ... سراسر زیبایی و شور و شیفتگی است، کتابخانه، موزه، آرامگاه بزرگان، چایخانه، روضه منوره، سقاخانه، نقاره خانه، دارالشفا، پنجره فولاد،‌ همه و همه این مکان مقدس را به یکی از زیباترین اماکن مقدسه جهان تبدیل کرده است.

بی شک سیاحت و گشت و گذار گردشگران غیرایرانی به ویژه مسیحیان، یهودیان و بوداییان که چنین اماکنی برای آنان ناآشنا است، در صحن و سرای حضرت امام رضا(ع) زیبا و شگفت انگیز است و به قول معروف این حضور برای آنان هم فال و هم تماشاست. خادمان بارگاه منور رضوی نیز حرم‌گردی را برای گردشگران تدارک دیده اند تا آنان از دیدن زیبایی های آرامگاه شمس الشموس بی نصیب نمانند.

مدیر امور زائران غیرایرانی آستان قدس رضوی با بیان اینکه از شمار زائران یا گردشگران غیرایرانی که در دهه کرامت به حرم مطهر امام رضا(ع) مشرف می شوند، آمار مشخصی در دست نیست، گفت: البته می توان گفت که در این شبها دست کم در ویژه برنامه های صحن غدیر حرم مطهر پنج هزار نفر زائر خارجی حضور می یابند که فراوانی زائران غیرایرانی در این ایام را نشان می دهد.

زائران عربستان بعد از هفت سال برای نخستین بار است که به حرم مطهر رضوی مشرف می شوند. 

حجت الاسلام ذوالفقاری، بیشترین شمار زائران و گردشگران غیرایرانی حرم مطهر رضوی در دهه کرامت امسال را متعلق به کشورهای حاشیه خلیج فارس به ویژه کشورهای عمان، بحرین و عربستان سعودی دانست و گفت: زائران عربستان بعد از هفت سال برای نخستین بار است که به حرم مطهر رضوی مشرف می شوند.

وی در سخنان خود به نکته جالب دیگری در خصوص مسلمان شدن زائران غیرایرانی اشاره کرد و گفت: عموما سالانه بین ۴۰ تا ۵۰ نفر در حرم مطهر امام رضا(ع) به اسلام مشرف می شوند که از ابتدای امسال هفت نفر از کشورهای کره جنوبی، اسپانیا و فیلیپین در حرم امام رضا(ع) به اسلام تشرف یافته اند.

مدیر امور زائران غیرایرانی آستان قدس رضوی اظهار داشت: درهای حرم مطهر رضوی به روی هیچ فردی اعم از مسلمان یا غیرمسلمان بسته نمی شود، گردشگران غیرمسلمان به جز روضه منوره که منع شرعی دارد، می توانند از جاذبه های دینی و معنوی این صحن و سرا دیدن کنند و از کلاس های معرفتی نیز بهره بگیرند، به آنان حتی در ورودی حرم مطهر پوشش مناسب به صورت رایگان داده می شود.

وی به ازدواج های زائران غیرایرانی در حرم مطهر رضوی اشاره کرد و گفت: در ایام دهه کرامت که عقد بالاسر حضرت به عنوان یک سنت قدیمی افزایش پیدا می کند، مراسم عقد دائم برای غیرایرانی ها نیز برگزار می شود و از ابتدای دهه کرامت امسال تاکنون ۶ مورد ازدواج زائران غیرایرانی در حرم مطهر رضوی ثبت شده است که این تعداد تا پایان دهه کرامت به بیش از ۱۰ مورد نیز خواهد رسید.

>>> مشاهده ی گزارش تصویری برپایی جشن اردو زبانان در حرم امام رضا(علیه‌السلام)

مراسم جشن اردو زبانان به مناسبت ایام ولادت امام رضا(علیه‌السلام) شامگاه دوشنبه 8 خرداد 1402 در صحن امام حسن مجتبی(علیه‌السلام) حرم مطهر رضوی برگزار شد.