یادداشت فرهیخت: به قلم عبدالرضا زرگری | به نام خدا: سید عبدالله ارجائی شهردار مشهد در نشست با معاونان فرهنگی و اجتماعی مناطق گفت: ده فرهنگسرا تخصصی در مشهد وجود دارد که هرکدام باید به موضوعات مطرح شده ورود جدی داشته باشند. متن کامل این گزارش را در اینجا بخوانید.

❋ حال آیا می دانید که مشهد، علی رغم وجود ده فرهنگسرای تخصصی، متأسفانه هنوز یک فرهنگسرای ملل ندارد؟؟!! در حالی که وجود این فرهنگسرا در تهران با سال ها تجربه، می تواند الگوی بسیار خوب و موفقی برای راه اندازی نسخه ی مشابه و بلکه بهتر آن در خطه ای زائر پذیر اما بسیار پرظرفیتی باشد که از سویی آن را پایتخت معنوی کشور می نامیم و از سوی دیگر، سینماروترین مردم ایران در آن ساکن اند.

به اعتقاد ما، در «جهان شهری» که تمام ۸۵ میلیون جمعیت آن کشور، دست کم هر سه سال، یک بار به آنجا به قصد زیارت مضجع منور رضوی سفر می کنند و همیشه مملو و آکنده از جمعیت فراوان غیر ایرانیان، بدین شرح که:

❖ سالانه میلیون ها نفر از زائران غیرایرانی از ۱۱۰ کشور جهان بویژه از کشورهای مسلمان همسایه برای زیارت مضجع منور رضوی به آن سفر می کنند؛

❖دست کم نیم میلیون اتباع غیرایرانی مقیم از کشورهای افغانستان و پاکستان و... در این استان مرزی ساکن هستند و در عین حالی که مقام اول جذب مهاجرین خارجی را دارد، اما بیش از پنجاه درصد سرمایه گذاری خارجی این قلمرو، متعلق به قدوم پربرکت همین مهاجران غیرایرانی است؛ 

❖ دست کم شش - هفت هزار دانشجوی غیرایرانی در دانشگاه های فردوسی، علوم پزشکی، آزاد اسلامی، دانشگاه بین المللی امام رضا(ع)، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، جامعه المصطفی العالمیه ی مشهد و... مشغول به تحصیل هستند؛ 

❖ و... 

حال امکان ارتباط با میلیون ها نفر ایرانی مقیم خارج از کشور با این مرکز بماند. ایرانیان و خراسانی های مقیمی که دل در گرو آستان مقدس رضوی دارند و می توانند با یکایک برنامه های دینی، فرهنگی، هنری، آموزشی، اجتماعی و... این فرهنگسرا ارتباط خوبی برقرار کنند.

اهم برنامه های پیشنهادی قابل اجرا در فرهنگسرای ملل مشهد:

اجرای برنامه ها یا راه اندازی مراکزی چون:

✦ احداث کتابخانه ی زبان های خارجی، تالار مطالعه، فروشگاه کتاب و موزه ی فرهنگ ملل؛ 

✦ برپایی هفته های فرهنگی کشورها در سالن اجتماعات بزرگ آن؛

✦ فعال سازی دفاتر انجمن دوستی مشهد با سایر کلان شهرها بویژه در گستره ی جهان اسلام؛

✦ برگزاری نشست های علمی و حلقه های معرفت افزایی دینی در راستای وحدت ادیان و کتب آسمانی علی الخصوص قرآن کریم؛ 

✦ برگزاری نمایشگاه های فرهنگی و گالری های هنری نقاشی و آثار حجمی به صورت دائمی و یا مناسبتی و فصلی؛

✦ برپایی همایش های علمی، کنفرانس های تخصصی، وبینارها و اتاق های گفت‌وگوی فرهنگ ملل و...؛ 

✦ برپایی مسابقات و تورنمنت های بین المللی در تمام زمینه ها از جمله فرهنگی، هنری، بازی های رایانه‌ای و حتی ورزشی مانند شطرنج و...؛

✦ برپایی شب شعرها و دورهمی های ادبی و تاریخی با موضوعاتی چون آشنایی با فرهنگ ملل و...؛

✦ تشکیل کارگاه های آموزشی در رشته های مختلف بویژه زبان های خارجی فراگیر همچنین دوره های مهارت افزایی «فنی و حرفه ای» ملل با اولویت صنایع دستی به منظور تشویق نوجوانان و جوانان به کارآفرینی و درآمدزایی خاصه در بستر فناوری های نوین و تکنولوژی های نوظهور 

✦ احداث سالن های سینما و تئاتر، در فضای مسقف و باز تابستانی برای اکران فیلم ها، نمایش تئاترها و...؛

✦ برپایی جشنواره های موسیقی آئینی ملل و آواها و نواهای محلی و...؛ 

✦ احداث پارک گلها و بوستان ملل همراه با نصب تندیس مفاخر علمی و مشاهیر ادبی دنیا و جهان اسلام در آن همچنین احداث پارک مینیاتوری در مجاورت آن در قالب ماکت هایی کوچک برای نمایش عینی جاذبه‌های تاریخی و نمادین شهرهای توریست پذیر جهان با اولویت جهان اسلام، همچنین احداث خیابان غذا و...؛ 

✦ راه اندازی فروشگاه ها و غرفه های فروش کالا با محوریت عرضه ی تولیدات ملل و نحل در زمینه های مختلف از جمله صنایع دستی و سوغات ملی کشورها، غذای حلال و... 

✦ و... ده ها و بلکه صدها مزیت دیگر؛

و خلاصه هرآنچه که در یک شهر پویا وجود دارد، می تواند نسخه ای از آن در این فرهنگسرا مستقر و برپا شود، خاصه آن که از نقطه نظر جانمایی، هکتارها باغ و اراضی خالی شده متعلق به پادگان لشکر ۷۷ پیروز خراسان در وسط شهر، بهترین مکان برای احداث در گوشه ای از آن است.

❋ کوتاه سخن این که احداث و راه اندازی این فرهنگسرا علاوه بر مزیت های فوق الذکر برای مجاوران و زائران کلان شهری که شعارش، جهان شهر برکت و کرامت است، می تواند نه تنها به افزایش شور و نشاط و امید و سرزندگی به جوانان و دختران و پسران این دیار بینجامد، بلکه بسترهای خودکفایی مالی خود را تأمین کند، به گونه ای که هیچ هزینه ی سرباری بر دوش شهرداری مشهد نگذارد.

❋ مضافاً این مجموعه ی چند منظوره ی فرهنگی و هنری و اجتماعی و...، می تواند منابع مالی خوب و آورده ی پایداری نیز برای درآمدزایی از اقتصاد سوغات و غذای حلال، اقتصاد فرهنگ، اقتصاد آموزش، اقتصاد هنر، اقتصاد ورزش، اقتصاد صنعت سرگرمی و تفریحات سالم و... برای شهر و شهرداری فراهم سازد که سیاستگزاران شهری اعم از شورای اسلامی شهر و شهرداری مشهد نباید از آن غافل شوند.

❋ ختم کلام با یک پرسش روز... این که: با این همه مزیت ها که شرحش رفت ،آیا انصافاً  راه اندازی این گونه فرهنگسراها در اولویت و اولیت و اهمیت شهر و استان باید باشد یا مثلاً ایده ی خیلی ببخشید لپ لپی ساخت شهرک سینمایی؟!! که اخیراً رسانه ای شد؟ شهرک خیالی برای هنرمندان فضایی، مادامی که قریب به اتفاق آنان به خاطر عدم حمایت واقعی مسئولان فرهنگی و هنری این دیار بالاجبار به تهران مهاجرت کرده اند؟! خبر آن را اینجا بخوانید و پاسخ شایسته تر به آن را اینجا...

در پایان، برای آشنایی بیشتر با فرهنگسرای ملل تهران که الگوی خوبی می تواند برای تأسیس این فرهنگسرا در مشهد باشد، این متن را دنبال فرمایید:

ضمیمه: آشنایی با فرهنگسرای ملل تهران

فرهنگسرای ملل یکی از فرهنگسراهای فعال در شهر تهران است که در بوستان قیطریه واقع شده‌است. ساختمان کاخ قیطریه که اکنون از آن به عنوان فرهنگسرای ملل یاد می‌شود توسط میرزا علی‌اصغر اتابک در زمان قاجار ساخته شده‌است.

این عمارت در سال ۱۳۷۲ توسط شهرداری تهران خریداری و بازسازی شد و با نام فرهنگسرای امیرکبیر (فرهنگسرای ملل کنونی) از سال ۱۳۷۳ آغاز به کار کرد. این فرهنگسرا فعالیت‌های آموزشی و هنری مختلف را در خود جای داده و به مرکزی فرهنگی برای ساکنان قیطریه تبدیل شده‌است.

فرهنگسرای ملل دارای امکاناتی از قبیل کتابخانه، نگارخانه، سالن همایش و کلاسهای آموزشی مختلف می‌باشد. در نگارخانه امیرکبیر (ملل) نمایشگاه‌های داخلی و خارجی برگزار می‌شود که هدف از آن ارتباط با هنرمندان خارجی و نمایش آثار آنهاست

این فرهنگ‌سرا به طور خاص زیر نظر سازمان فرهنگی ـ هنری شهرداری تهران فعالیت می‌کند و فعالیتهای آموزشی و هنری مستمر و متنوعش آن را به مرکز فرهنگی بزرگی بدل ساخته است. در این فرهنگ‌سرا، سالن همایشی با ۱۸۰ تن ظرفیت وجود دارد و ۳ بخش اداری، روابط عمومی و فرهنگی آن را اداره می‌کنند. 

فرهنگ‌سرای ملل شامل واحدهای مختلفی همچون نگارخانه، واحد آموزش و گالری است، و کانونهای فعالی ازجمله کانون دوستداران حافظ، مثنوی‌پژوهی، ایران‌شناسی، کوهنوردی، دوستی ملل، نمایش، همیاران پاک‌اندیش، کانون جهان‌دیدگان و... در آن به فعالیت می‌پردازند. کلیۀ نمایشگاههای داخلی و خارجی با هدف ارتباط با هنرمندان داخلی و خارجی و نمایش آثار آنها در نگارخانۀ این فرهنگ‌سرا برگزار می‌شود. 

کتابخانۀ فرهنگ‌سرای ملل با  مساحت ۳۱۶ متر مربع، شامل این بخشهاست: دو سالن مطالعۀ مجزا برای خانمها و آقایان؛ بخش مرجع و دائرةالمعارفها؛ بخش نشریات؛ بخش مخزن؛ و بخش فوق برنامه که به برگزاری مسابقه‌های کتاب‌خوانی، کلاسهای مشاوره، مراسم و اردوها می‌پردازد. 

واحد آموزش فرهنگ‌سرای ملل نیز که از ۱۳۷۵ ش فعالیت خود را آغاز کرده است، به آموزش علوم قرآنی، رایانه، موسیقی، طراحی و نقاشی، خوش‌نویسی، معرق، سفالگری و همچنین ارائۀ کلاسهای آموزش ویژۀ کودکان همچون سفالگری، موسیقی (ارف)، و ژیمناستیک می‌پردازد. 

این فرهنگ‌سرا در آغاز برپایی، به نام «امیرکبیر» نام‌گذاری شد. این موضوع سبب شده است که عده‌ای به اشتباه عمارت قدیمی واقع در بوستان قیطریه را متعلق به امیرکبیر بدانند؛ حال آنکه این عمارت متعلق به میرزا علی‌اصغر خان اتـابک بـوده و این بنا چندین سال پس از مرگ امیرکبیر، ساخته شده است. در ۱۳۷۲ ش، شهرداری تهران این عمارت قدیمی را از ویکتوریا مسعود، از نوادگان مسعود میرزا ظل‌السلطان، خریداری کرد و با انجام دادن تغییرات و تعمیراتی در این بنا، آن را به فرهنگ‌سرا بدل ساخت. این فرهنگ‌سرا در ۱۳۷۹ ش دچار آتش‌سوزی گشت، و قسمتی از آن ویران شد که پس از بازسازی، با نام فرهنگ‌سرای ملل بار دیگر مورد بهره‌برداری قرار گرفت. 

گزارش تصویری ...