وزیر اطلاعات و فرهنگ کشورمان و سفیر فوق العاده ایران در کابل روز یکشنبه در مورد تاسیس مراکز فرهنگی وابسته به کنسولگری های دو کشور در شهرهای هرات و مشهد یادداشت تفاهم امضاء کردند. «محمد رضا بهرامی» سفیر ایران در آیین امضای این تفاهمنامه گفت: حوزه فرهنگ حوزه ملت هاست و دولت ها در این حوزه تنها تسهیل کننده روابط فرهنگی ملت ها هستند.... وی نفس امضاء تفاهم نامه همکاری در دنیای امروز را رویکردی متعالی در روابط ملت ها دانست و افزود: در جهان کنونی حتی کشورهایی که مانند ایران و افغانستان پیشینه فرهنگی هم ندارند، سعی می کنند با امضاء تفاهمنامه ای زمینه ارتقای داد و ستد فرهنگی ملت هایشان را فراهم کنند.«حسیبه صافی» وزیر فرهنگ کشورمان نیز در این مراسم گفت، این تفاهمنامه به رفع مشکلات پناهجویان و مهاجران افغانستانی ساکن در ولایت خراسان رضوی ایران کمک می کند و چارچوب برنامه ریزی و اجرای کارهای مشترک دو کشور را فراهم می سازد.وی به نقش تفاهمنامه در قانونمند شدن روند همکاری ها اشاره کرد و خواستار شفاف شدن سهم بانوان در همکاری ها در چارچوب این تفاهمنامه یا تدوین تفاهمنامه مکمل ویژه بانوان شد.بهرامی نیز در پاسخ به این درخواست حسیبه صافی وزیر اطلاعات و فرهنگ کشورمان گفت، برجسته سازی امور فرهنگی در حوزه بانوان و اختصاص بخش معینی از برنامه های همکاری به این قشر ملاحظه ای درست است و امکان تدوین تفاهم نامه مستقل یا تهیه متمم برنامه ها برای تعیین اولویت همکاری در مورد بانوان نیز وجود دارد.بر اساس این یادداشت تفاهم دو کشور می توانند به منظور تحکیم مبانی دوستی و توسعه روابط فرهنگی مراکز وابسته به کنسولگری هایشان در شهرهای مشهد مرکز ولایت خراسان رضوی در ایران و هرات مرکز شهر به همین نام در شمال غرب ولایت تاسیس کنند. حوزه فعالیت این مراکز به همان ولایت ها محدود است.در این مراکز تلاش خواهد شد که مناسبات فرهنگی میان دو کشور بر اساس چهارچوب و مقررات دو طرف توسعه یابد و هر دو کشور تسهیلات لازم را برای تبادل تجارب میان علما، دانشمندان، پژوهشگران و اعضای انجمن های فرهنگی، سازمان های جوانان فراهم و امکان بازدید از اماکن و نهادهای فرهنگی دو کشور را نیز برای اتباع کشور مقابل فراهم کنند.همچنین دو طرف توافق کردند که نمایشگاه های کتاب، آثار هنری، نمایه های مشخص برای میراث فرهنگی دو کشور و محصولات فرهنگی مورد نظر خود را که برای نمایش آنها توافق دارند را در کشور طرف دوم برگزار کنند.در این تفاهم نامه 9 بندی آمده است که انجام فعالیت های فرهنگی با در نظر گرفتن مفاد کنوانسیون 1963 میلادی «وین» و مطابق با روابط کنسولی و قوانین جاری دو کشور با هماهنگی ادارات دو طرف اجرا می شود.خرید ملک برای تأسیس این مراکز بر اساس قوانین دو کشور و هزینه های آن برعهده کنسولگری هر کشور است و هر دو طرف موظف اند بافت های اجتماعی و مذهبی دو کشور را در نظر گرفته و مطابق با آن از دامن زدن به مسائل مذهبی، سیاسی، قومی و نژادی خودداری کنند.دو طرف سه سال را برای مدت همکاری در چارچوب این تفاهم نامه در نظر گرفته اند و امکان تمدید هر دوره برای سه سال دیگر نیز پیش بینی شده است.اجرایی شدن این تفاهم نامه که مذاکرات اولیه آن در سال 1394 آغاز و امروز به نتیجه نهایی رسیده است منوط به آن است که هر طرف بعد از طی مراحل اداری در ساختار نظام اداری خود به شکل کتبی وصول تفاهم نامه را اعلام کند.ایران و افغانستان دارای تاریخ، فرهنگ و زبان مشترک هستند و کمیت و کیفیت نزدیکی فرهنگی این دو کشور مشابه دیگری ندارد و هر دو ملت خاستگاه یگانه ای در حوزه تمدن پارسی دارند و مرز مشترک آنها بیش از 940 کیلومتر است.بر اثر چهار دهه جنگ و ناامنی در افغانستان، بیش از سه میلیون مهاجر و پناهجوی افغانستانی در ایران به سر می برند.