به قلم عبدالرضا زرگری | یادداشت فرهیخت: نمایشگاه «فرصت های سوخته ی بین المللی» در رویکرد خارجی شهر رضوی ... به نام خدا، همگان به خوبی می دانیم که همه ساله، با فرارسیدن ماه های مذهبی و پرمعنویتی چون «ماه محرم حسینی» و «ماه رمضان المبارک»، فعالیت های دینی و آئین های مذهبی به اوج خود می رسد و همین مسأله، به خودی خود، خالق فرصت بسیار ذی قیمتی برای همه ی دست اندرکاران حوزه های فعالیتی در تمامی بخش های دولتی و خصوصی است تا از این فرصت طلایی، نهایت استفاده و بهره برداری را بنمایند....

از جمله ی این بخش های کاری، رویکرد بین المللی یا همان «روابط خارجی» شهر رضوی، «مشهد» دوست داشتنی است که مسئولیت آن در حال حاضر با روابط عمومی ها و امور بین الملل در بیش از یکصد دستگاه اجرایی دولتی و نیز شش هزار واحد صنعتی و تولیدی بخش خصوصی، دهها دانشگاه بزرگ و کوچک و حتی صدها سازمان های مردم نهاد و... است.

متولیانی که می توانند از این موهبت الهی، به نحو شایسته ای در راستای توسعه ی روابط بین المللی خود با مرتبطان خارجی شان اعم از چهره های شاخص دینی، زوار غیر ایرانی بارگاه رضوی، مؤثران اقتصادی، فعالان اجتماعی، مشاهیر علم و دانش و در کل بزرگان هر حوزه ی کاری بهره ی وافی و کافی را ببرند.

اما متأسفانه شاهدیم که با فرارسیدن این دو ماه ارزشمند، گویا مسئولان و متصدیان امور بین الملل در روابط عمومی ها با یک دوران تعطیلات کاری یا فرصت استراحت شغلی مواجه شده اند و باید اصطلاحاً فتیله ی این فعالیت ها را پایین بکشند و به عوض آن، به انجام فرائض و مستحبات دینی شخصی مانند تلاوت قرآن و نمازهای نافله و ادعیه ی مأثوره و سایر مستحبات بپردازند!

مع الاسف، اپیدمی خودپندارانه ی تعطیلات محرمی و رمضانی رویکرد بین المللی دستگاه متبوع، بزرگ و کوچک و خرد و کلان هم نمی شناسد و روابط عمومی و بین الملل آستان قدس رضوی گرفته تا همین نهاد در استانداری خراسان رضوی و از دانشگاه های بزرگی چون فردوسی مشهد گرفته تا دانشگاه بین المللی امام رضا(ع) و از جامعه المصطفی العالمیه بزرگ گرفته تا بنیاد بین المللی امام رضا(ع) و خلاصه همه و همه، دچار این آفت اند!

حتی در مقام گفت و گو با برخی از فعالان این حوزه، چنین برداشتی داشتند که این حکایت، خیلی هم عجیب نیست بلکه توصیه شده هم هست کما این که در سیره ی عملی حضرت امام خمینی(ره) هم آمده که با فرارسیدن ماه مبارک رمضان، تمام فعالیت های کاری و حکومتی خود را به حالت نیمه تعطیل در می آوردند و فرصت زیادی را به تلاوت قرآن و اقامه ی نماز و خواندن دعاهای مأثوره اختصاص می دادند!

غافل از آن که سیره ی دینی و رفتار فردی یک رهبر دینی، اصلاً قابل الگوگیری برای هندسه ی عملکرد و نظام اجرایی مسئولان دستگاه های دولتی و واحدهای تولیدی و صنعتی بخش خصوصی و دانشگاه ها و مراکز فرهنگی و رسانه ای و... نیست و نمی تواند هم باشد، کما این که در حالات امام رضا(علیه السلام) آمده که هر سه روز، یک ختم قرآن می فرمودند و یا بعضی از علما و اولیای الهی، طی یک شبانه روز موفق به اقامه ی هزار رکعت نماز می شدند، اما مگر تمام این رفتارهای اختصاصی آنان، قابل تسری و توصیه به همه ی اقشار جامعه است؟!

از این رو، با حلول این دو ماه گران سنگ، آن چیزی که فراموش و یا به حاشیه رانده می شود، متأسفانه رویکرد بین المللی استان و توسعه ی روابط خارجی بزرگ شهری است که همه ی ما خراسانی ها، آن را نخستین کلان شهر مذهبی جهان (از نظر وسعت) می دانیم و پایتخت جهان تشیع اش می خوانیم!

از آنجایی که یکی از مهمترین وظایف و رسالت های پیوسته ی ما در اندیشکده ی بین المللی فرهیخت، رصد رویدادهای بین المللی و پایش و پویش و دیده بانی مناسبات و تعاملات دیپلماتیک شهر است، این خلأ را به خوبی و به روشنی حس کرده و همه ساله به بهانه های مختلف، این نگرانی را به مسئولان امر گوشزد کرده ایم!

صدافسوس که رکود حاصل از فراگیری و هجوم موج اول و دوم ویروس منحوس «کرونا»، قریب به اتفاق فعالیت های اجرایی حضوری را در برگرفت و  از جمله رویکرد بین المللی در تمامی نهادهای متولی امور دینی و فرهنگی و علمی و آموزشی و اقتصادی و ... استان و شهر نیز آسیب فراوان دید!

اما نباید فراموش کرد که در همین دوران پساکرونا که بسیاری از شرکت های دولتی و خصوصی و تعاونی، مجبور به تعدیل نیروی وحشتناک شدند، بسیاری از شرکت های فناوریک هم بودند که با افزایش وحشتناک استخدام روبرو بودند!

بنابراین نباید از خاطر دور داشت که عصر، عصر تجلی و شکوفایی دانش، خلاقیت و مهارت هاست و همچون «انرژی» که هیچ گاه از بین نمی رود، بلکه از حالتی به حالت دیگری تبدیل می شود و همچون خود «زندگی» که در همه ی شرایط اعم از سلامتی و بیماری، جنگ و صلح، فقر و غنا و...  به هر صورت و شکل، ادامه می یابد، بدیهی است همه ی فعالیت های روزمره از جمله رویکرد بین المللی شهر نیز نباید به خاطر فرارسیدن ماه های مذهبی عظیم الشأنی همچون «رمضان» یا «محرم» کاهش یافته و یا نباید به خاطر شیوع «کوید 19 - کرونا» تعطیل شود!

رویکرد تعدیلی و حد وسط و حداقل انتظار آن است در عصر و زمانی که شدیداً با فقر رویدادها دست و پنجه نرم می کنیم، آن دسته از فعالیت هایی که امکان برگزاری آنها از طریق دورکاری و تحت پلتفرم های مختلف در بستر اینترنت قابل اجراست، با قوت و قدرت ادامه یابد، مانند برگزاری سمینارها و همایش ها و نشست ها و سخنرانی ها و حتی مسابقات و آزمون ها، همه و همه در قالب «وبینار» ها (کنفرانس های ویدئویی) به صورت آنلاین و با حداقل وسایل و ادوات ارتباطی مانند رایانه های رومیزی، دستگاه های لب تاب و حتی گوشی های تلفن همراه شخصی قابل انجام است.

مضافاً مگر نه آن است که «هر چه تهدیدات قوی تر، فرصت ها هم طلایی تر»، پس می توان نیمه ی پر لیوان را دید و چنین نتیجه گرفت که اتفاقاً در دوران پساکرونایی و در آستانه ی حلول ماه های مملو از آیین های مذهبی مانند «ماه مبارک رمضان» و «ماه محرم حسینی»، این دو می توانند به مثابه ی دو موتور محرکه و حتی دو شتاب دهنده ی قوی برای ارتقای سطح مناسبات دیپلماتیک، گسترش فعالیت های بین المللی و افزایش تعاملات مرتبط با توسعه ی روابط خارجی خاصه تعمیق ارتباطات با مرتبطان و مؤثران خارجی بخشهای دولتی و خصوصی و زوار غیر ایرانی بارگاه منور رضوی مورد بهره برداری قرار گیرند و اصطلاحاً بهانه های خوبی هم برای کاهش هزینه ها و تسریع و تسهیل امور به شمار می آیند.

فعالیت هایی که رویکرد بین المللی آنها، همه به صورت اصطلاحاً «مجازی» و به طرق مختلف در بستر اینترنت به سرعت و سهولت قابل انجام است و از آنجایی که دیگر نیاز به دعوت میهمان خارجی و تحمیل هزینه های جانبی فراوان از بلیت هواپیما گرفته تا اقامت هتل و رفت و آمد شهری و خورد و خوراک و هدایا و سوغاتی و.... نیست، لذا از محل صرفه جویی های صورت گرفته، اتفاقاً می توان بر حجم و کیفیت و کمیت این برنامه ها افزود.

اما امروزه، متأسفانه خلاف این روند را شاهدیم! به عبارت دیگر، در گذشته با ورود به این دو ماه معنوی ارزشمند، به طور طبیعی، شاهد کاهش فاحش فعالیت های رویکرد بین المللی دستگاه های اجرایی دولتی و نهادهای متولی غیر دولتی و دانشگاه ها و سازمان های ذیربط بودیم و امروزه هم، گسترش و شیوع ویروس کرونا، تقریباً تیر خلاصی را به این فعالیت ها زده است!

با این امید که این شعر بلند مضمون: «ما زنده از آنیم که آرام نگیریم... موجیم که آسودگی ما عدم ماست»، سرلوحه ی کاری همه ی فعالان دینی و فرهنگی و اجتماعی و علمی و آموزشی و... شهر و استان منسوب به عالم آل محمد(ص) خاصه مؤثران توسعه ی روابط خارجی کلان شهر امام مهربانی ها در تمامی بخش ها و حوزه های کاری قرار گیرد.

خلاصه ی کلام آن که بیایید مکرر اندر مکرر به همدیگر یادآوری کنیم این بیت تعالی بخش را که: «همت بلند دار که مردان روزگار / از همت بلند به جایی رسیده اند»

درود و بدرود

12 شهریور 1399 - 13 محرم 1442 قمری