زادگاه محمد بکتاش یا حاجی بکتاش ولی، عارف و صوفی ایرانی در قرن 13 میلادی و بنیانگذار طریقت بکتاشیه در روستای فوشنجان نیشابور مورد علاقه گردشگران مسلمان خارجی است به گونه ای که ساماندهی آن می تواند موجب گردشگری خارجی پایدار در این شهرستان شود. محمدبن ابراهیم بن موسی خراسانی از عرفای شیعه قرن هفتم هجری است که در ترکیه به حاجی بکتاش ولی مشهور است.... وی در فوشنجان نیشابور متولد شد و در حدود 40 سالگی به آسیای صغیر مهاجرت کرد و در 62 سالگی درگذشت. پیروان حاج بکتاش ولی که به عنوان علویون شناخته می شوند در کشورهای ترکیه، بالکان، آلبانی و آلمان پراکنده اند و تعدادشان به حدود 45 میلیون نفر می رسد. در کتاب 'مناقب العارفین افلاکی' از عارفی به نام حاجی بکتاش خراسانی یاد شده که معاصر مولوی است، سند بعدی، شعری است از خطیب اوغلو، شاعر ترک، که در سال 1409 سروده شده و گویا ترجمه ‌ای است از مقالات عربی حاجی بکتاش خراسانی و حاوی برخی مباحث عرفانی است که در آن ابراز علاقه فراوان به خاندان پیامبر اسلام (ص) و دوازده امام شیعه نموده ‌است. این منابع و منابع دیگری که به سده شانزدهم میلادی تعلق دارند، ثابت می‌ کند که عارف شیعی به نام حاجی بکتاش نیشابوری وجود داشته و از نیمه دوم سده سیزدهم میلادی به عنوان پیر طریقت بابایی در آسیای صغیر پیروانی داشته‌ است. پیروان این عارف علاقه بسیار برای سفر به فوشنجان نیشابور و بازدید از زادگاه وی دارند لذا ساماندهی این زادگاه می تواند در جذب گردشگران خارجی به ویژه گردشگران ترک تاثیر بسزایی داشته باشد.هرچند گام های اولیه در این زمینه برداشته شده اما هنوز در پیچ و خم بوروکراسی اداری و تامین بودجه گرفتار و متوقف است.* زادگاه بکتاش فرصتی برای رونق گردشگری خارجی مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: برای توسعه و رونق گردشگری و جذب گردشگران بیشتر باید نسبت به شناسایی، معرفی و تقویت فرصت ها، جاذبه ها و ثروت های فرهنگی، تاریخی اقدام کرد. ابوالفضل مکرمی فر افزود: در این راستا زادگاه حاج بکتاش ولی یکی از ظرفیتهای موجود برای جذب گردشگران خارجی است که با ساماندهی و مدیریت موثر این محل می توان بر رونق گردشگری نیشابور افزود. وی با اشاره به برخی مشترکات فرهنگی خراسان رضوی و ترکیه اظهار داشت: با توجه به تفاهم نامه های امضا شده میان این استان و کنسولگری ترکیه در آینده نزدیک جلسه ای با هدف رفع مشکلات انجمن دفاتر خدمات مسافرتی استان برگزار خواهیم کرد تا راه اندازی تورهای ویژه گردشگران ترک از سوی این دفاتر تسهیل گردد. وی گفت: برنامه های این اداره کل برای ساماندهی زادگاه بکتاش ولی طراحی و پیش بینی شده است و در همین راستا مقرر شده برای انجام پژوهش های باستان شناسی مشترک ، مجوزی از پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور دریافت شود و هیات مشترک متشکل از باستان شناسان خراسان رضوی و ترکیه تشکیل شود. مکرمی فر با بیان اینکه نیشابور سالانه هشت میلیون گردشگر دارد، افزود: فوشنجان زادگاه بکتاش ولی در پنج کیلومتری نیشابور قرار دارد که ساماندهی آن و توسعه جذب گردشگر خارجی در دستور کار این شهرستان است. * بودجه باشد کار می کنیم معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی نیز با گلایه از عدم تخصیص کامل بودجه برای اجرای طرح ساماندهی این زادگاه گفت: پارسال از محل ماده 180 فرمانداری ها اعتباری برای اجرای این طرح در نظر گرفته شده بود که عدم تخصیص کامل آن کار را با کندی مواجه کرد. مرجان اکبری افزود: در محوطه سایت و محوطه تاریخی زادگاه مزبور کاوشهای باستان شناسی انجام شده و سازه فضایی در محل اجرا شده است. وی اظهار داشت: ساماندهی بخش های باقی مانده منطقه زادگاه، تملک زمینها، ایجاد زیرساختهای گردشگری و آماده سازی راه دسترسی به محل زادگاه از جمله نیازهایی است که باید مد نظر قرار گیرد. وی با اشاره به اهمیت زیارتی و گردشگری این منطقه و نقش آن در جذب گردشگران خارجی گفت: سال گذشته چهار میلیارد ریال برای اجرای مقدمات ساماندهی در منطقه هزینه شد که 2 میلیارد و 500 میلیون ریال دیگر برای ایجاد زیر ساختهای اولیه و پوشش زادگاه مورد نیاز است. اکبری افزود: هم اکنون 2 راه دسترسی به زادگاه بکتاش وجود دارد که هر 2 مسیر خاکی و برای عبور گردشگران مشکل ساز است و اکنون گردشگران به صورت محدود و بدون برنامه ریزی قبلی از این محل بازدید می کنند.وی اظهار داشت: سابقه تاریخی سایت زادگاه بکتاش ولی به دوره اسلامی بر می گردد و تاکنون دستاوردهای پژوهشی و تاریخی مهمی در این زمینه کسب شده است. * میراث فرهنگی کم کاری نکند فرماندار شهرستان نیشابور نیز در این باره گفت: سال گذشته از محل ماده 180 فرمانداری ها طبق تصویب شورای برنامه ریزی شهرستان مبلغ پنج میلیارد ریال با عنوان ایجاد زیرساختهای گردشگری در منطقه فوشنجان اختصاص یافت که طبق اسناد موجود 30 درصد این مبلغ پرداخت شد. سعید شیبانی افزود: امسال نیز از محل اعتبارات استانی یک میلیارد ریال و از محل اعتبارات ماده 180 فرمانداری ها بر اساس مصوبه شورای برنامه ریزی نیشابور 6 میلیارد و 600 میلیون ریال برای این منطقه اختصاص داده شده است. وی اظهار داشت: حدود 40 درصد از مجموع این اعتبارات پرداخت شده و باید اقدامات انجام شده در زمینه ساماندهی این محل، موثر و محسوس باشد. وی گفت: علاوه بر این دهیاری فوشنجان هم اعتباراتی در این زمینه اختصاص داده است که در قالب آن آسفالت معابر و راه ها جهت ایجاد فضای مناسب برای توسعه گردشگری انجام می شود. شیبانی با بیان اینکه زادگاه بکتاش ولی در 2 کیلومتری روستای فوشنجان است، افزود: وظیفه ما تامین اعتبار اجرای طرح ساماندهی است که به نحو مطلوب انجام شده اما لازم است اقدامات موثرتری از سوی سازمان میراث فرهنگی در محل انجام شود. وی اظهار داشت: طبق صحبتهای انجام شده قرار بود سایه بان و امکانات اولیه برای حضور و استراحت گردشگران در منطقه ایجاد شود اما تاکنون کار مورد نیاز و انتظار صورت نگرفته است. وی گفت: در صورت اجرای طرح ساماندهی به نحو مطلوب، سرمایه گذاران بخش خصوصی نیز امکان حضور در منطقه و ساخت محل اقامت و سالن غذاخوری را خواهند داشت اما همه اینها منوط به انجام کار در سطح مناسب از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است. * قابلیت جذب 2 میلیون گردشگر جدید فرماندار نیشابور با بیان اینکه پیروان بکتاش ولی در کشور ترکیه بیش از 2 میلیون نفر هستند افزود: با آماده سازی این محل و با توجه به علاقه پیروان طریقت بکتاشیه برای حضور و بازدید از محل زادگاه عارفشان، شاهد حضور شمار فراوان گردشگر ترک به نیشابور خواهیم بود.وی اظهار داشت: پیروان طریقت بکتاشیه شیعه هستند و ارادت فراوان به حضرت امام رضا (ع) دارند به همین سبب پارسال در قالب طرحی مبنی بر برگزاری تورهای گردشگری بنا بود با جذب گردشگران ترک، آنان چند شب در مشهد و یک شب در نیشابور اقامت داشته باشند اما این طرح به دلایل نامعلوم اجرا نشد.وی گفت: با توجه به بهره برداری از یک هتل در نیشابور، امسال می توانیم میزبانان خوبی برای گردشگران خارجی باشیم. شیبانی افزود: اجرای طرح برگزاری تورهای گردشگری نیازمند تصمیمات و دستورات مدیران استانی است که امیدواریم در این زمینه همکاری لازم و تلاش برای استفاده از ظرفیت های ارزشمند جذب گردشگر خارجی انجام شود. اقتصاد ایران - ایرنایادآور می شود فقط در ترکیه، حدود 25 میلیون نفر از پیروان حاج بکتاش ولی حضور دارند که به فرمایش مقام معظم رهبری، "آنان «ایتام آل محمد(ص)» (قطعاً از منظر اعتقادی) هستند" و ضرورت دارد تا این گروه از شیعیان، مورد حمایت های فکری و اعتقادی قرار گیرند. فراهم سازی زمینه های حضور آنان در استان خراسان رضوی، ضمن رونق صنعت مادر گردشگری، این موقعیت و فرصت مناسب را فراهم می سازد تا به برکت تفضلات و عنایات رضوی، آنان نیز هدایت گردند.