توقعات فرهیخت: «مشهد»، پایتخت فرهنگی جهان اسلام، پایتخت معنوی کشور، قطب اول جهان تشیع، بزرگترین کلان شهر مذهبی جهان (از نظر وسعت)، دومین کلان شهر بزرگ ایران پس از تهران، دارای بیشترین دانشجوی غیرایرانی شاغل به تحصیل و... اینها همه بخشی از توصیفات، القاب و شعارهایی است که همه روزه علاوه بر قاب رسانه ی ملی استانی، در صدر و ذیل وبگاه ها و خبرگزاری ها و مطبوعات و لابلای اخبار و تحلیل رسانه ها شاهد آن هستیم، اما جالب است بدانیم در شهر و استان منسوب به عالم آل محمد(ص)، حضرت امام علی ابن موسی الرضا علیه آلاف التحیه والثناء، فقط یک مورد ارائه ی مقاله ی علمی مرتبط با «رویکرد بین المللی» شهر طی چند ماه گذشته رصد شده که لاجرم منتشر کردیم.

مقاله ای با عنوان «ایران، رنگین کمان گردشگری سلامت» به قلم «یوسف بیدخوری» معاون اداره ‌کل میراث فرهنگی خراسان رضوی، تنها یادداشتی است که با نگاه علم محور، موضوع «گردشگری سلامت» را در کشور و از جمله در «خراسان رضوی» مورد نقد و بررسی قرار داده است.

البته پنهان نماند یکی دو نوشتار کوتاه با موضوع مشکلات «اتباع و مهاجران غیر ایرانی» به قلم نویسندگان غیر ایرانی منتشر شده که بی کم و کاست آنها را درج کردیم، اما به قلم ایرانیان خیر، همچنان منتظر و چشم انتظاریم!

حال، آیا به «یادداشت فرهیخت» حق می دهید گله مند باشد مادامی که به گفته ی رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی خراسان رضوی، «۱۵۲ هزار کارمند در ۱۰۶ دستگاه دولتی این استان مشغول کار هستند» که با یک حساب سرانگشتی، دست کم، ۱۵ هزار نفر آنان، مدیران ارشد و میانی بوده و از تحصیلات عالیه از جمله تسلط به برخی از زبان های خارجی برخوردارند (بر مبنای متوسط ده درصد)، اما متأسفانه شاهد بی تفاوتی آنان نسبت به مقوله ی بسیار مهم «توسعه ی روابط خارجی» و «رویکرد بین المللی» کلان شهری جهانی به نام «مشهد» و استانی مرزی به نام «خراسان رضوی» هستیم که با چهار کشور همسایه ی شرقی، قابلیت مراودات گسترده ی اقتصادی و ترانزیت کالا و خدمات دارد و دارای مرزهای طولانی با دو کشور افغانستان و ترکمنستان است!

به روایتی دیگر و به استناد آمار منتشره توسط «سازمان تأمین اجتماعی»، قریب به سه میلیون بیمه شده در بیش از شش هزار واحد تولیدی و صنعتی شهر و استان مشغول به کارند که اگر باز همان عدد کم «ده درصد» را مبنای شمار مدیران ارشد و میانی محاسبه کنیم که توانایی و مهارت دست به قلم شدن را دارند، به عدد ۳۰۰ هزار نفر می رسیم که به راستی رقم درشت و غیر قابل اغماضی است!

از زاویه نگاهی دیگر، آیا از خراسان رضوی ای که به خاطر وجود مضجع منور رضوی، قطب اول گردشگری کشور و بلکه «جهان اسلام» و مهد «سوغات زائر» است؛ دومین فرودگاه سودده کشور و بیشترین تخت هتل های کشور در آن واقع است؛ قطب دوم هم «صنایع خودروسازی» و قطعات وابسته و هم «صنایع غذایی» کشور به شمار می رود، بیشترین گردش مالی کشور پس از تهران در آن صورت می گیرد و دارای یکی از استان های پرشمار از نظر مراکز و مؤسسات آکادمیک و دانشگاهی، علمی و حوزوی، آموزشی و پژوهشی است و از همه مهمتر، ارگان عظیم «آستان قدس رضوی» با انبوهی از سازمان ها و مراکز وابسته در آن شهر و استان مستقر است، آن هنگام این توقع بی جا و انتظار دور از واقعیتی است که شاهد انتشار روزی یک مقاله و یا هفته ای یک یادداشت در هر موضوعی از مباحث علمی و دینی گرفته تا اجتماعی و سیاسی، فرهنگی و هنری، آموزشی و ورزشی، شهری و زیست محیطی، امنیتی و انتظامی و... باشیم که در آن حتی در حد چند سطر به «رویکرد بین المللی» شهر و استان نیز اشاره شده باشد و حتی در «وبلاگ های شخصی» مردمانش منتشر شود؟!

شاید برخی بگویند پس حکایت این همه مقالات و یادداشت های منتشره در وبگاه ها و سایت ها و خبرگزاری ها و رسانه ها و مطبوعات شهر و استان چه می شود؟ می گوییم آری! تردیدی نیست که روزانه مقالات و مباحث زیادی در رسانه های مکتوب و الکترونیکی شهر و استان به زیور نشر آراسته می شود، اما قریب به اتفاق آنان، محدود به موضوعات ملی و بومی است و «نگاه فراملی» در آنها وجود ندارد که اگر چنین بود، قطعاً در دام و تور یکی از ربات های فعال و رصدگرهای توانمند اندیشکده در فضای اینترنت (حساس به کلیدواژه های «مشهد و بین الملل»، «مشهد و روابط خارجی»، «مشهد و زوار غیر ایرانی»، «مشهد و ایرانیان خارج از کشور» و ...) می افتاد و در نتیجه، در سامانه ای که ۱۲ سال به طور تخصصی، مستمر و مداوم، کار هر روزه اش، رصد و پایش و مستندنگاری و دیده بانی روابط خارجی آرمان شهر رضوی است، فهرست می شد!

به امید آن روز که حوزه ی عملکردی «روابط خارجی» و «رویکرد بین المللی» شهر و استان امام مهربانی ها، عالم آل محمد(ص)، حضرت امام علی ابن موسی الرضا علیه السلام، تشریفاتی و زائد شمرده نشده، بلکه حیاتی و ضروری انگاشته شود، چراکه شهرها همچون «موجودات زنده»، نیازمند عناصر حیاتی بسیاری اند و حوزه ی عملکردی «روابط خارجی» از جمله این عناصر ضروری و بلکه حیاتی است.