در میزگرد ایرنا بررسی شد: توسعه گردشگری بر مبنای الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، اسناد مختلف بالادستی مانند سند چشم انداز 20 ساله، سیاستهای کلان کشور، برنامه های توسعه، همچنین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت می توانند حرکت کلی و آتی کشور را ساماندهی کنند. در این میان برنامه های توسعه از جمله برنامه توسعه گردشگری باید از این اسناد و مهمتر از همه الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت... ... به عنوان مهمترین نقشه راه کشور تبعیت کند.گردشگری گذشته از ابعاد اقتصادی، امروزه در قالب یک پدیده اجتماعی محور بزرگترین حرکت و جا به جایی انسانها در جوامع مختلف است و به عنوان بزرگترین قدرت اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی جهان محوری برای ابراز هویت جوامع میزبان و میهمان می باشد.صنعت گردشگری با مؤلفه های ششگانه خود شامل 'جاذبه ها، حمل و نقل، اقامت، پذیرایی، خرید و خدمات اختصاصی' تبدیل به بخش مهمی در اقتصاد مناطق میزبان شده و گروههای میهمان نیز در قالب این مؤلفه ها رفتار و هزینه می کنند.در این میان خراسان رضوی با میزبانی سالانه 31 میلیون گردشگر داخلی و سه میلیون گردشگر خارجی با وجود ظرفیت غنی دینی، فرهنگی و تاریخی و از همه مهمتر مضجع شریف رضوی یکی از مقاصد مهم و شاید مهمترین مقصد و جاذبه گردشگری در ایران محسوب می شود.هم اکنون افزون بر 10 هزار اثر تاریخی قابل ثبت در فهرست آثار ملی خراسان رضوی وجود دارند که تاکنون هزار و 500 مورد آن در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده اند و علاوه بر این انبوهی از جاذبه های طبیعی، فرهنگی و تفریحی را به عنوان ظرفیتهای ارزشمند و منحصر به فرد برای جذب گردشگر از اقصی نقاط جهان دارد.اهمیت صنعت گردشگری تا بدانجاست که در بند 34 سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با عنوان 'گسترش قطب‌های گردشگری طبیعی، فرهنگی، مذهبی و سلامت با محوریت مناطق و مراکز هویت‌ساز' بر آن تاکید شده است.بر همین اساس میزگردی با عنوان 'گسترش قطبهای گردشگری' با محوریت مراکز هویت ساز بر پایه سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با حضور سرپرست معاونت زیارت استانداری خراسان رضوی، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، مدیرکل حفاظت محیط زیست، معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و مدیرکل امور زائران استانداری خراسان رضوی از سوی خبرگزاری جمهوری اسلامی در مشهد برگزار شد تا جوانب مختلف ضرورتها و نیازهای این موضوع مطرح و بررسی شود.* بهره ناچیز از صنعت گردشگری نیازمند تدبیرسرپرست معاونت امور زائران استانداری خراسان رضوی در میزگرد ایرنا در مشهد گفت: بر خلاف ظرفیت های فراوان و قدرت جذب بسیار گردشگر و درآمد اقتصادی، سهم ما از عایدات اقتصادی این صنعت بسیار اندک است.سید جواد حسینی با بیان اینکه ظرفیت های گردشگری و جاذبه ها در ایران بسیار فراوان است، افزود: ایران با تمدن هفت هزار ساله یکی از چهار تمدن کهن بشری است و از نظر جاذبه های باستانی رتبه دهم و از نظر جاذبه های طبیعی رتبه پنجم را در جهان دارد.وی اظهار داشت: علاوه براین ظرفیت ها، ایران جزو امن ترین کشورها برای گردشگران است که به عنوان یکی از نکته های مهم باید در نظر گرفته شود.سرپرست معاونت امور زائران استانداری خراسان رضوی گفت: اما با این حال سهم ایران از اقتصاد گردشگری بسیار اندک است به طوری که در جذب گردشگر رتبه 106 جهان را دارد.حسینی افزود: هم اکنون 80 درصد درآمد های گردشگری دنیا به اروپا و آمریکا و 20 درصد به سایر کشورها اختصاص دارد.وی اظهار داشت: 2.5 درصد درآمدهای گردشگری سهم خاورمیانه است و از این میزان هشت درصد درآمدهای گردشگری سهم خاورمیانه به ایران تعلق دارد.وی با بیان اینکه گردشگری مذهبی و دینی یکی از تقسیمات مهم گردشگری است، گفت: 37 درصد گردشگران دنیا را گردشگران دینی تشکیل می دهند که در این رابطه ایران و عربستان از مقاصد مهم گردشگری محسوب می شوند.سرپرست معاونت امور زائران استانداری خراسان رضوی با بیان اینکه محور گردشگری در خراسان رضوی بر پایه گردشگری مذهبی و زیارت شکل گرفته و فعال است، افزود: در افق 1404 میزبانی از 40 میلیون گردشگر داخلی و هشت میلیون گردشگر خارجی پیش بینی شده است که تا کنون 31.5 میلیون گردشگر داخلی و سه میلیون گردشگر خارجی از این میزان محقق شده است.* تعیین 1001 مسیر گردشگری در ایرانوی در ادامه میزگرد ایرنا در مشهد با بیان اینکه اهمیت گردشگری در ایران بسیار زیاد است اظهار داشت: سازمان جهانی گردشگری و کنفرانس اسلامی 1001 مسیر گردشگری در ایران تعیین و معرفی کرده است که 240 مسیر از این تعداد در حوزه گردشگری دینی و مذهبی است.حسینی گفت: هم اکنون 81 هزار مقبره امامزاده در ایران وجود دارد که می تواند منشاء حضور گردشگران فراوان شود.وی افزود: همچنین از هشت هزار و 19 مکان مقدس شناخته شده در کشور چهار هزار و 19 مورد در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.سرپرست معاونت امور زائران استانداری خراسان رضوی اظهار داشت: مشهد کانون اصلی گردشگری مذهبی است که با وجود حرم مطهر رضوی با 12 قرن معماری ایرانی - اسلامی، یک هزار مقبره امامزاده، تنوع اقلیمی و قومی و برخورداری از 68 مسیر از مجموع 1001 مسیر شناخته شده گردشگری در کشور، می تواند در جهت هویت سازی فرهنگ ایرانی اسلامی با رویکرد گردشگری مذهبی ایفای نقش کند.* گردشگری ترکیبیسرپرست معاونت زائران استانداری خراسان رضوی گفت: محور اصلی و رکن گردشگری استان و مشهد به واسطه وجود مضجع منور رضوی، گردشگری زیارت و مذهبی است.وی افزود: جمعیت بیش از 31 میلیونی زائران که 9 برابر جمعیت ساکن مشهد و 10 برابر تعداد زائرین عربستان سعودی است، مشهد را به کانون گردشگری مذهبی و دینی تبدیل کرده است.وی اظهار داشت: اما در کنار این امر با نگاه به گردشگری ترکیبی سایر انواع گردشگری از جمله گردشگری سلامت، طبیعی ، ورزشی و تاریخی نیز باید مورد توجه قرار گیرد.حسینی با اشاره به اهمیت صنعت گردشگری گفت: در جهان امروز بالاترین صنعت روز جهان صنعت گردشگری است که تمام کشورهای جهان به آن گرایش پیدا کرده اند.وی با بیان اینکه بیش از 250 میلیون نفر در جهان در این صنعت مشغول فعالیت و کار هستند، افزود: هم اکنون پنج سرفصل گردشگری مهم شامل گردشگری طبیعی، تاریخی، سلامت، مذهبی و ورزشی استان دارای جاذبه های فراوان است.وی اظهار داشت: 1500 اثر تاریخی ملی، 108 جاذبه فرهنگی، 98 جاذبه طبیعی، 16 جاذبه مذهبی، چهار جاذبه تجاری و 10 جاذبه درمانی و پزشکی و 27 موزه در این استان، بخشی از هزاران جاذبه گردشگری آن است.حسینی با اشاره به مناطق نمونه گردشگری نیز گفت: در حال حاضر 36 روستای هدف گردشگری در این استان شناسایی و مصوب شده که دارای قابلیتها و توانمندی های قابل توجه گردشگری می باشند.* در ابتدای راه جذب گردشگران طبیعیمدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی نیزدر ادامه میزگرد ایرنا در مشهد با بیان اینکه ایران از نظر تنوع جاذبه های طبیعی و محیط زیستی پنجمین کشور جهان است، گفت: بر خلاف این ظرفیت ها برای برنامه ریزی در استفاده از سرمایه های طبیعی هنوز در ابتدای راه هستیم.تورج همتی افزود: هنوز کار مهم و اساسی برای بهره برداری از جاذبه های طبیعی در کشور صورت نگرفته است.وی با بیان اینکه انگیزه های متفاوت برای گردشگری طبیعی وجود دارد، اظهار داشت: 2 مقوله متفاوت طبیعت گردی و اکوتوریسم در این رابطه وجود دارد که باید به تفاوت آنها توجه داشت به این معنا که در طبیعت گردی اثرات مثبت و منفی بر طبیعت حساسیت چندانی ندارد اما در اکوتوریسم بکر بودن طبیعت و نبود اثرات منفی حضور انسان بر طبیعت الزامی است.مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی گفت: آنچه در کشور ما در حوزه طبیعت برای گردشگران بسیار مورد توجه است، اکوتوریسم و دیدن محیط های بکر طبیعی است.وی افزود: تعامل عمیق با طبیعت و بهره بردن از دست نخوردگی طبیعت از جمله مسائل مورد توجه در اکو توریسم است.همتی اظهار داشت: در این رابطه مشارکت مردم در کنار برنامه ها و طرح های گردشگری ضرورتی است که باید مورد توجه قرار گیرد.وی با اشاره به اینکه در خراسان رضوی سرمایه های طبیعی فراوان داریم، گفت: در وسعت 11.5 هکتاری خراسان رضوی ، تضادها و تنوع اقلیمی بسیار است به طوری که میان بلندترین و کوتاه ترین نقطه این استان حدود سه هزار متر اختلاف وجود دارد.همتی با بیان اینکه تنها اثر ملی طبیعی خراسان رضوی به نام دریاچه بزنگان بسیار مورد توجه گردشگران است، افزود: 41 منطقه تحت مدیریت این اداره کل با وسعت 2.4 هکتار که 21 درصد مساحت استان راشامل می شود نیز بسیار مورد توجه است که در این میان پارک ملی تندوره که بهشت پلنگ آسیایی نام دارد از ظرفیت های فراوان برخوردار می باشد.* گردشگری با زیارت متولد شدمدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی هم در ادامه میزگرد ایرنا در مشهد گفت: صنعت گردشگری در دنیا با زیارت شروع شده است و این مهم را نمی توان نادیده گرفت.ابوالفضل مکرمی فر افزود: زیارت مکان های زیارتی در دوره های مختلف با کاروانهای کوچک و بزرگ و با حضور مردان و زنان و کودکان بود که چیزی به نام گردشگری را در دنیا زنده کرد.وی بیان کرد: امروزه این صنعت و رواج آن در زمینه های مختلف سرعت گرفته و با توجه به اینکه آگاهی و نیاز مردم به تفریح و سرگرمی افزایش پیدا کرده است همچنان در بخش زیارت تمایل مردم نه تنها کاهش نداشته بلکه افزایش هم داشته است.مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی گفت: خلاء معنوی موجود در دنیا موجب شده است تمایل انسان ها به گردشگری زیارت و مذهبی رشد روز افزون داشته باشد.وی با بیان اینکه محور گردشگری در خراسان رضوی نیز گردشگری زیارت و مذهبی است،افزود: بر این اساس مشهد و خراسان رضوی بالاترین آمار گردشگری مذهبی را در کشور داشته و ظرفیت های متعدد برای رونق سایر انواع گردشگری را هم دارد.* ارزآوری هر گردشگر معادل 30 بشکه نفتجانشین ستاد خدمات سفر خراسان رضوی در ادامه میزگرد ایرنا در مشهد با اشاره به نقش درآمدزایی و ارزش افزوده موجود در صنعت گردشگری گفت: درآمد انواع گردشگری در کشور ما مطلوب است اگرچه کافی نیست.حسینی افزود: هر گردشگر می تواند در حوزه سلامت 2500 دلار و در گردشگری مذهبی 400 تا 600دلار ارزآوری داشته باشد و به طور متوسط درآمد عایدی از هر گردشگر در ایران 1500 دلار است.وی اظهار داشت: این در حالی است که قیمت هر بشکه نفت اگر 50 دلار باشد ، هر گردشگر معادل صادرات 30 بشکه نفت درآمد به همراه دارد.* چالشهای پنجگانه گردشگریسرپرست معاونت امور زائران استانداری خراسان رضوی با اشاره به اینکه صنعت گردشگری این استان در گیر و دار چالشهای پنجگانه است، ادامه داد: ناکافی بودن زیرساختهای رفاهی و خدماتی، عدم تحقق کامل توزیع سفر، بی بهره ماندن اقتصاد ملی و استانی از گردش مالی زیارت، همپوشانی وظایف و ماموریتهای دستگاههای اجرایی و عدم توجه به زیارت و منظومه آن در اسناد استانی و ملی از جمله این چالشها می باشند.وی با اشاره به اهمیت توجه به مسئله سوغات در توسعه گردشگری گفت: طبق مطالعه انجام شده در سال 1395 حدود 90 هزار میلیارد ریال ارزش اقتصادی ورود گردشگران به این استان است که 1700 تا 2500 میلیارد دلار آن به سوغات زائر مربوط می شود.حسینی افزود: 70 درصد سوغات خریداری شده در آن سال کالای خارجی و 20 درصد قاچاق و 10 درصد تولیدات داخلی بوده است.* اصول سه گانه پروازمدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی در ادامه میزگرد ایرنا در مشهد با بیان اینکه وجود سه محور پرواز مستقیم، امنیت و اقامت از استانداردهای گردشگری است گفت: 2 هزار و 226 واحد اقامتی ، ده ها پرواز مستقیم به مقاصد مختلف و امنیت لازم همه آن چیزی است که در خراسان رضوی رونق گردشگری را موجب می شود.وی افزود: در کنار گردشگری زیارت، گردشگری سلامت در مشهد بسیار مورد توجه است و در سال گذشته 20 هزار بیمار خارجی در این شهر جراحی و 100 هزار بیمار خارجی نیز به صورت سرپایی مداوا شدند.مکرمی فر اظهار داشت: درآمد حاصل از هر گردشگر سلامت سه برابر یک گردشگر عادی است.مکرمی فر گفت: هم اکنون هشت شرکت گردشگری در حوزه گردشگری سلامت در این استان فعالیت می کنند که از این نظر رتبه اول کشور را داریم.وی افزود: در کنار گردشگری سلامت، امروزه بسیاری از مردم دنیا به میراث فرهنگی و تاریخی توجه فراوان دارند و هزینه های گزاف برای دیدن میراث های بشری هزینه می کنند.* مراکز هویت سازسرپرست معاونت زیارت استانداری خراسان رضویدر ادامه میزگرد ایرنا در مشهد با اشاره به اینکه رونق قطب های گردشگری باید با محوریت مراکز هویت ساز صورت گیرد، افزود: خطه خراسان در هر دو زمینه مراکز هویت ساز ایرانی و اسلامی ویژه و منحصربفرد است.حسینی اظهار داشت: زمینه های هویت فرهنگی و دینی جامعه و هویت تاریخی و ملی همه آن چیزی است که در این استان به روشنی و با قوت وجود دارد و از هر حیث بهره های فراوان داریم.وی با اشاره به اینکه هویت یک جامعه از دو مولفه اساسی ملیت و اعتقادات قابل تحلیل و بررسی است، ادامه داد: به طور معمول یک جامعه عادی باید هر دو بخش را مورد توجه و ارزش قرار دهد.وی گفت: نماد هویت ملی و تاریخی ما در مشهد آرامگاه فردوسی و هویت دینی و اعتقادی ما مضجع شریف حضرت امام رضا (ع) است.وی با بیان اینکه به درستی مشهد به پایتخت فرهنگی مشهور و معروف شده است، افزود: با توجه به اینکه بحران هویت یکی از آسیب های فرهنگی موجود در جامعه جهانی است، بعد هویت تاریخی و دینی به صورت توامان می تواند برای مردم دنیا الهام بخش باشد.حسینی تاکید کرد: اگر بخواهیم جامعه سازی هویتی داشته باشیم بهترین زمینه اجرای آن دهه پایانی صفر است زیرا در این دوران شاهد اوج ایثار ، مهربانی ، عدالت و مشارکت اجتماعی در بین مردم هستیم .وی ادامه داد: همچنین معقدیم مشهد و خراسان الهام بخش برای جهان بشری است و با توجه به اینکه دومین گروه مذهبی دنیا پس از مسیحیت، مسلمانان هستند با وجود ظرفیت های فراوان زیارتی و تاریخ مذهبی می توان بخش عمده ای از این تعداد را جذب کرد.وی گفت: بارگاه منور رضوی، مسجد گوهرشاد، مدرسه پریزاد، بقاع خواجه ربیع و خواجه مراد، گنبد خشتی و گنبد سبز بخشی از این جاذبه های مذهبی تاریخی ارزشمند است.* مردم شناسی پیوند امروز با دیروزمدیرکل میراث فرهنگی خراسان رضوی هم در ادامه میزگرد ایرنا در مشهد گفت: نسل امروز اگرچه از گذشته پرافتخار خود گسسته نشده اما ورود تکنولوژی موجب فاصله افتادن میان نسل امروز و هویت گذشته شده است.وی افزود: فرهنگ غنی ایرانی اسلامی کشور ما موجب هضم همه فرهنگ هایی شده است که وارد آن شده اند.وی اظهار داشت: با هدف آشنایی نسل امروز با هویت گذشته و شناخت اجدادشان، توسعه و راه اندازی موزه های مردم شناسی یکی از سیاست های مهم و اصلی ماست.مکرمی فر گفت: از این طریق می توان باورهای اعتقادی اجدادمان را در ابعاد مختلف به نمایش بگذاریم.وی افزود: نوع زندگی مردم در گذشته، مشاغل مختلف، فرهنگ ها، آداب ، سنن و رسوم مختلف، آواها، موسیقی و نواها مواردی است که می توان با شناخت دادن به نسل جوان آنها را نسبت به هویت گذشتگان آگاه کرد.وی اظهار داشت: به این ترتیب نسل جوان امروز هم در مقابل فرهنگ بیگانه می تواند هویت مستقل و مقاوم داشته باشد.* آماری از گردشگران طبیعی نداریممدیرکل محیط زیست خراسان رضوی نیز در ادامه میزگرد ایرنا در مشهد با بیان اینکه همه تمدن ها در بستر طبیعت شکل گرفته اند و در اصل طبیعت همزاد تمدن ها بوده است، گفت: در طول تاریخ حضور و زیست بشر در مناطق گردشگری طبیعی شکل و قوام یافته که همان رودها، کوه ها و کنار دریاها بوده است.همتی افزود: در خطه خراسان پتانسیل ها و ظرفیت های فراوان برای جذب گردشگران طبیعی و علاقه مندان به اکوتوریسم وجود دارد و رونق این نوع گردشگری می تواند موجب افزایش ماندگاری زائران و گردشگران شود.وی با بیان اینکه آمار رسمی از شمار گردشگران طبیعی در استان نداریم اظهارداشت: تورهای گردشگری و طبیعت گردی به صورت پراکنده برای حضور گردشگران در طبیعت برگزار می شود که البته این روند می تواند آسیب به طبیعت را در پی داشته باشد.وی گفت: برای هدفمند شدن و برنامه ریزی موثر در حوزه گردشگری طبیعی نیازمند فعالیت هدفمند و کار کارشناسی و دانشگاهی هستیم.وی با بیان اینکه در برخی مناطق تحت مدیریت، زیرساختهای اولیه برای حضور گردشگران فراهم شده است، افزود: اما همچنان به حضور و تربیت راهنمایان طبیعت ، برنامه ریزی برای حضور گردشگران و کنترل و معرفی هرچه بیشتر ظرفیت ها در این زمینه نیازمندیم.همتی اظهار داشت: حضور ، نقش آفرینی و حمایت از بخش خصوصی نیز در این زمینه باید مشخص و روشن شود.وی با بیان اینکه برای 16 منطقه از 41 منطقه تحت حفاظت در استان طرح توجیهی، جامع و تفصیلی تهیه شده است، ادامه داد: در پارک ملی تندوره طی پارسال و امسال 10 میلیارد ریال هزینه شده و چهار میلیارد و 800 میلیون ریال دیگر نیز امسال در زمینه تامین زیرساختها هزینه خواهد شد.وی گفت: برای دریاچه بزنگان به عنوان تنها اثر طبیعی ملی نیز 2 میلیارد و 500 میلیون ریال به منظور تامین زیرساختها پیش بینی شده است.وی با اشاره به اینکه واگذاری طرح ها و مناطق تحت حفاظت به بخش خصوصی طبق قانون موانعی دارد، افزود: طبق تعاریف سازمان محیط زیست اراضی تحت حفاظت متعلق به عموم و اموال دولتی است اما در پی راهکار های جذب سرمایه بخش خصوصی نسبت به مسائل زیست محیطی هستیم.همتی با اشاره به کمرنگ شدن فعالیت کمیته طبیعت گردی تحت مدیریت اداره کل میراث فرهنگی استان اظهار داشت: لازم است با رونق برگزاری این کمیته آنطور که باید و شاید به محیط زیست و گردشگری طبیعی توجه شود.مدیرکل میراث فرهنگی خراسان رضوی با بیان اینکه حدود هشت سال است که فعالیت این کمیته کمتر شده است، گفت: با این حال اعتبارات و برنامه های توسعه ای در مناطق تحت حفاظت از جمله دریاچه بزنگان و پارک تندوره در حال انجام است.* تمایل فراوان گردشگران خارجی به گشت و گذارمدیرکل امور رفاهی زائران استانداری خراسان رضوی نیز در ادامه میزگرد ایرنا در مشهد گفت: حوزه سوغات یکی از منابع درآمدی و نیز کانالهای معرفی فرهنگ محسوب می شود.مهدی فروزان با اشاره به اینکه گردشگران خارجی رغبتی به خرید سوغات ندارند و حدود 15 تا 20 درصد درآمدشان را صرف خرید سوغات می کنند، افزود: این گردشگران بیشترین درآمد خود را صرف گشت و گذار و بازدید از جاذبه های تاریخی و تفریحی می کنند.وی اظهار داشت: بررسی ها نشان داده است که مردم آمریکا 19 درصد ، ژاپن 59 درصد ، استرالیا 47 درصد و آسیایی ها 90 درصد هزینه سفر خود را صرف خرید می کنند.وی گفت: به این ترتیب تامین سوغات و ترغیب گردشگران خارجی به خرید باید بسیار هوشمندانه و آگاهانه باشد و به همین دلیل می توان با عرضه محصولاتی مانند زعفران، پسته و خشکبار گردشگران خارجی را به هزینه کردن برای خرید سوغات تشویق کرد.منبع خبر : ایرنامشاهده گزارش تصویری