استقبال شرکت‌های روسی و چینی از محصولات جهاد دانشگاهی خراسان رضوی

ایسنا/خراسان رضوی ، عضو هیات علمی گروه پژوهشی مواد نوین جهاددانشگاهی خراسان رضوی گفت: روسیه در شرایط تحریم نیاز به تکنولوژی‌های نو دارد که کمتر به این حوزه پرداخته‌اند؛ به همین دلیل شرکت‌های دانش‌بنیان کشور ما که محصولات خاص تولید می‌کنند، می‌توانند بسیار اثرگذار باشند واتفاقاً دو شرکت روسی برای خرید محصولات ما بسیار استقبال کردند و به علاوه چنین استقبالی از سمت شرکت‌های چینی نیز صورت گرفته است.

مسعود گلستانی‌پور در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به حضور گروه پژوهشی مواد نوین جهاددانشگاهی خراسان رضوی در بیست‌وسومین دوره نمایشگاه نفت و گاز ۲۰۲۳ روسیه که در مرکز نمایشگاهی مسکو برگزار شد، اظهار کرد: یکی از راه‌های توسعه اقتصادی، رشد تولید و حضور در بازارهای جهانی است. محدود کردن تولید به بازار داخل، در واقع محدود کردن ظرفیت یک مجموعه تولیدی و فراتر از آن، محدود کردن توانمندی‌‍‌های کشور است. در همین راستا جهاددانشگاهی به عنوان یک نهاد دانش‌بنیان که فناوری‌های منحصر به فردی را در اختیار دارد، حضور در بازارهای جهانی را به عنوان راهبردی جدی برای خود قرار داده است و یکی از راه‌های حضور در بازارهای برون‌مرزی نیز شرکت در نمایشگاه‌های بین‌المللی است.

وی افزود: در بیست‌وسومین دوره نمایشگاه نفت و گاز ۲۰۲۳ روسیه، حدود ۳۵۰ شرکت دانش‌بنیان از کشورهای مختلف غرفه داشتند، البته به واسطه تحریم‌های اخیر روسیه، کشورهای اروپایی کمتری در این نمایشگاه حضور یافتند و در عوض شاهد حضور پررنگ روسیه و چین و برخی کشورهای دیگر بودیم.

عضو هیات علمی گروه پژوهشی مواد نوین جهاددانشگاهی خراسان رضوی ادامه داد: از کشور ما نیز نهادها و شرکت‌های مختلفی در این نمایشگاه حضور داشتند، مانند شرکت تولیدکننده توربین‌های نیروگاهی نفت و گاز و شرکتی مرتبط با لاستیک. علاوه بر آن غرفه‌ای‌ مربوط به معاونت فناوری ریاست جمهوری و ۶ شرکت دانش‌بنیان ایرانی فعال در زمینه برق و الکترونیک، مهندسی نفت، پالایشگاه، سیستم‌های بهینه‌سازی و اندازه‌گیری در این مجموعه قرار داشت و گروه پژوهشی مواد نوین جهاددانشگاهی خراسان رضوی به عنوان یکی از این ۶ شرکت در این غرفه حضور یافت.  

گلستانی‌پور با بیان اینکه یکی از مزیت‌های ما ارزان بودن هزینه تولید محصولات است که خود این امر نقطه قوتی برای حضور در بازارهای جهانی است، به تشکیل کارگروه ارتباط با روسیه در جهاددانشگاهی اشاره کرد و گفت: با توجه به تحریم هر دو کشور و ظرفیت‌های ارزشمند موجود در روسیه و ایران، تبادلات علمی و فناوری می‌تواند فرصت‌های جدید و بازارهای نوینی را ایجاد کند و موجب رونق تولید و تجارت گردد.

اثرگذاری شرکت‌های دانش‌بنیان در روسیه

وی ادامه داد: روسیه در صادرات محصولات خود به شدت دچار مشکل شده است، شبیه آن شرایطی که ما سال‌های قبل با آن مواجه بوده‌ایم. بدین ترتیب به شدت به دنبال آن هستند که مسیرهای ترانزیت نفت و گاز را بیابند و در این خصوص نیازمند کمک‌های ایران و چین اند. همچنین آنان در شرایط تحریم نیاز به تکنولوژی‌های نو دارند که کمتر به این حوزه پرداخته‌اند. به همین واسطه شرکت‌های دانش‌بنیان کشور ما که محصولات خاص تولید می‌کنند، می‌توانند بسیار اثرگذار باشند که اتفاقاً دو شرکت روسی برای خرید محصولات ما بسیار استقبال کردند.

گلستانی‌پور با بیان اینکه روس‌ها در صنایع سنگین وصنایع مرتبط با نفت و گاز بسیار قدرتمند هستند، اضافه کرد: آن‌ها خود این توان را برای خودشان ایجاد کرده‌اند، زیرا بسیار غیروابسته فعالیت داشتند. هر چه آن‌جا مشاهده می‌کردیم، روسی بود. با آن‌ها صحبت که می‌کردیم، می‌گفتند سیاست کشور ما بر این است که هیچ محصول خارجی وجود نداشته باشد و اگر بخواهیم محصولی را وارد کنیم، حتماً باید برچسب روسی بخورد. قدرت روس‌ها در صنایع سنگین، به‌ ویژه فولادسازی نکته قوت دیگر آنان است، استانداردهای خاص خودشان را دارند و هیچ‌ گاه زیر بار استانداردهای کشورهای اروپایی و امریکایی نرفته‌اند.    

ضرورت تقویت ساختار ارتباطات بین المللی در جهاددانشگاهی

وی در خصوص ظرفیت ساختاری جهاددانشگاهی برای بهره‌گیری از فرصت‌های بین‌المللی، بیان کرد: جهاددانشگاهی در این خصوص تنها یک دفتر امور بین‌الملل دارد که عملاً چندان موثر، منسجم، هدفمند و اثرگذار فعالیت و مأموریتی نداشته است. با توجه به پیشرفت ایران در حوزه دانش‌بنیان و همچنین محصولات و فناوری‌های انباشته در جهاددانشگاهی، ضرورت دارد که این نهاد ساختارهای قوی‌تری را برای استفاده از فرصت‌های بین ‌المللی طراحی کند.

عضو هیات علمی گروه پژوهشی مواد نوین جهاددانشگاهی خراسان رضوی با تاکید بر ضرورت پرهیز از انجام کارهای پراکنده، نخستین اقدام را شناسایی مقاصد بالقوه دانست و عنوان کرد: یکی از این مقاصد بالقوه، روسیه و دیگر کشورهای همسایه است. به علاوه باید توجه داشت که نیروی انسانی توانمند و تحصیل‌کرده جهاددانشگاهی ظرفیت خوبی در این حوزه است، چراکه این نیروها می‌توانند در حوزه مراودات بین‌المللی به‌ ویژه در حوزه پژوهش‌های کاربردی و و تولید محصولات دانش‌بنیان اثرگذار باشند.

گلستانی‌پور با مقایسه شرکت‌های ایرانی حاضر در نمایشگاه با دیگر شرکت‌های روسی، گفت: در حالیکه برخی شرکت‌های روسی حاضر در نمایشگاه توان برقراری ارتباط زبانی با دیگر کشورها را نداشتند، ایرانیان حاضر در این نمایشگاه به واسطه مهارت خود در زبان انگلیسی، می‌توانستند به خوبی با سایر کشورها ارتباط کلامی برقرار کنند.

وی با بیان اینکه یکی از نگرانی‌های تجار روسی ثبات و تضامین مالی است، اظهار کرد: با توجه به اینکه جهاددانشگاهی نهادی عمومی و غیردولتی محسوب می‌شود، ظرفیت بسیار خوبی برای تجارت بادوام است.

استقبال شرکت‌های روسی از سایلنسرهای تولید جهاد دانشگاهی خراسان رضوی 

همچنین احمد مولودی، مدیر گروه پژوهشی مواد نوین جهاددانشگاهی خراسان رضوی در خصوص محصولاتی که از جهاددانشگاهی در این نمایشگاه ارائه شد، بیان کرد: محصولی که به صورت مستقیم در این نمایشگاه ارائه کردیم، سایلنسر داخلی رگلاتورهای ایستگاه‌های تقلیل فشار گاز بود. این محصول مدت ۵ سال است که در جهاددانشگاهی تولید می‌شود و شرکت‌های داخلی از ما خریداری می‌کنند و ۱۵ استان کشور این محصول را در ایستگاه‌های تقلیل فشار گاز نصب کرده‌اند و بیش از ۱۰۰۰ ایستگاه به آن مجهز شده و خدمات‌دهی انجام می‌شود و رضایت مشتریان را نیز در پی داشته است. 

وی با اشاره به خاص بودن این تکنولوژی و انحصار آن تنها در چند کشور پیشرفته، افزود: اندیشه صادرات این محصول از حدود دو تا سه سال پیش در گروه پژوهشی مواد نوین جهاددانشگاهی خراسان رضوی مطرح شد. تمام کشورهایی که برای تأمین سیستم گرمایش از گاز استفاده می‌کنند، به این تجهیزات در ایستگاه‌های تقلیل فشار گاز نیاز دارند. یکی از این کشورها روسیه است که خود چند شرکت رگلاتورساز توانمند دارد که می‌توانند از این محصول در تجهیزاتشان استفاده کنند.

مدیر گروه پژوهشی مواد نوین جهاددانشگاهی خراسان رضوی ادامه داد: در این بازدید حضوری که بسیار تأثیرگذارتر از ارائه محصولات در فضای مجازی است، فرصت را غنیمت شمردیم و با حمایتی که از سوی معاونت پژوهشی جهاددانشگاهی و معاونت فناوری ریاست جمهوری صورت گرفت، غرفه در نظر گرفته شده به این محصول اختصاص داده شد و ما در این نمایشگاه شرکت کردیم.

مولودی با بیان اینکه این محصوب بسیار مورد استقبال قرار گرفت، گفت: آشنایی با چنین تجهیزی که می‌تواند در رگلاتور به کار رود و موجب کاهش صدا شود، برای این شرکت‌ها جذابیت داشت. برای بسیاری از شرکت‌های چینی این محصول جالب بود، زیرا خودشان محصول جایگزینی که خودشان داشتند، بسیار هزینه‌بر بود و در هنگام نصب دردسرهایی را به همراه داشت. پس از انجام مراودات اولیه در این نمایشگاه، در حال رایزنی برای ادامه مراودات و ارسال نمونه و نصب در ایستگاه‌های منتخب‌شان هستیم. ‌    

وی افزود: از سوی دیگر ضمن بازدید از محصولات و شرکت‌های حاضر در نمایشگاه، دیدی جدید به دست آوردیم و متوجه شدیم با توجه به پتانسیل و توانمندی‌هایی که در مجتمع فنی مهندسی جهاددانشگاهی وجود دارد، چه چیزهایی را می‌توانیم تولید کنیم تا محصول‌مان بازار جهانی داشته باشد. شناسایی چندین محصول که قابلیت تولید در داخل را دارند را می‌توان از دیگر دستاوردهای این نمایشگاه برشمرد.   

مدیر گروه پژوهشی مواد نوین جهاددانشگاهی خراسان رضوی با اشاره به چالش‌های موجود در صنعت صادرات محصولات دانش‌بنیان، بیان کرد: برای حضور محصول در بازار جهانی، دارا بودن یک سری استانداردهای بین‌المللی ضرورت دارد و یکی از مشکلات محصولات ما همین حوزه است و رفع آن نیاز به ایجاد زیرساخت‌های گسترده‌تر و سرمایه گذاری بیشتر دارد.

مولودی ادامه داد: به عنوان مثال سیب‌زمینی قوت غالب مردم روسیه است و به دلیل شرایط آب و هوایی ۶ ماه از سال قادر به کشت این محصول نیستند و به واردات روی می‌آورند. یکی از کشورهایی که می‌تواند خیلی راحت این محصول را به روسیه صادر کند، ایران است، اما به دلیل نداشتن استانداردهای بین‌المللی این فرصت را از دست داده‌ایم و پاکستان این محصول را به روسیه صادر می‌کند.

استقبال سفیر ایران در روسیه از محصولات جهاددانشگاهی

همچنین حسین امینی ‌مشهدی، عضو هیات علمی گروه پژوهشی مواد نوین جهاد دانشگاهی خراسان رضوی نیز با بیان اینکه در این سفر ملاقاتی با کاظم جلالی، سفیر ایران در روسیه داشتیم، گفت: آقای جلالی با تبیین شرایط روسیه، فرصت‌های موجود را برای هیات همراه تشریح کرد. سفیر ایران در روسیه همچنین از غرفه جهاددانشگاهی و ۶ محصول دانش‌بنیان این نهاد بازدید کرد و محصولات ارائه شده مورد استقبال وی قرار گرفت و فردای همان روز از ما دعوت کردند تا در جلسه نشست هم‌اندیشی میان فعالان اقتصادی، شرکت‌های معدنی نفت و گاز و دانش بنیان شرکت کنیم.

وی با اشاره به دیدگاه‌های سفیر ایران در روسیه درباره وجود چند مانع در روابط ایران و روسیه، عنوان کرد: از نظر وی اولین و اصلی‌ترین مشکل، عدم شناخت ایرانی‌ها نسبت به روسیه است و بر این باور بودند که شناخت روسیه و به ویژه فرهیختگان آن نسبت به ایران بسیار بیشتر است و این در حالی است که با توجه به بسته بودن درب‌های غرب به روی این کشور و وجود بحث‌‎های سیاسی و نظامی که در روسیه وجود دارد، در اخبار خود همیشه درباره ایران می‌گویند و از ایران به عنوان یک کشور همتا و هم‌تراز یاد می‌کنند.

عضو هیات علمی گروه پژوهشی مواد نوین جهاد دانشگاهی خراسان رضوی با بیان اینکه مشکل بعدی در روابط ایران و روسیه، در حوزه ترانزیت است، افزود: همچنین مشکل بعدی دیگر مراودات مالی و بانکی است. به هر حال مسئله تحریم‌ها وجود دارد، اما فعالیت‌های خوبی در خصوص روابط مالی و بانکی انجام شده و به نظر من با توجه به صحبت‌های سفیر ایران، می‌توان گفت که در آینده‌ای نه چندان دور ما در خصوص مراودات مالی با کشور روسیه مشکلی نخواهیم داشت. در حال حاضر دو بانک در ایران مراودات مالی با روسیه را انجام می‌دهند و در آینده نزدیک هم تسهیلات بیشتری برای این مهم صورت خواهد گرفت.

امینی‌مشهدی با بیان اینکه یکی دیگر از مشکلات در زمینه مسائل لجستیکی است، اضافه کرد: مشکل بعدی در رابط ایران و روسیه، گمرک بوده که البته برای کاهش تشریفات گمرکی تصمیماتی اخذ شده است. با توجه به اینکه روسیه بازار بزرگی برای محصولات ایرانی است، باید زمینه‌های گسترش روابط بین این دو کشور فراهم شود و برگزاری همین نمایشگاه‌ها، می‌تواند شروع بسیار مناسبی برای اینگونه فعالیت‌های دو کشور باشد.

وی اظهار کرد: با توجه به اینکه درب‌های غرب به روی روسیه بسته شده است، فرصت‌های طلایی در این کشور با ۱۷ میلیون متر مربع وسعت برای ایران وجود دارد و استفاده از این فرصت‌ها مستلزم شناخت دقیق، هماهنگی و همکاری نهادهای استانی و ملی است تا بتوانیم در حد مطلوب از این فرصت طلایی در جهت رونق تولید بهره ببریم.

عضو هیات علمی گروه پژوهشی مواد نوین جهاد دانشگاهی خراسان رضوی تصریح کرد: فعالیت تمام موسسات تحقیقاتی و آموزش‌ عالی ارزشمند است، اما جهاد دانشگاهی باید فعالیت‌های بازاریابی خود را ارتقا بخشد و با توجه به ماهیت فعالیت‌های خودش می‌تواند تاثیر بسزایی در بازاریابی خارج از کشور داشته باشد که این کار را نه دانشگاه‌ها و نه مراکز تحقیقاتی دیگر نمی‌توانند انجام دهند. همچنین جهاددانشگاهی با توجه به ارتباطات و ساختاری که دارد، می‌تواند یک هماهنگ‌کننده‌ای باشد تا از ظرفیت‌های موجود در کشور و استان استفاده کند.

ضرورت همکاری شبکه دانشگاه‌های استان برای استفاده از بازارهای جهانی

امینی‌مشهدی بیان کرد: شبکه دانشگاه‌های خراسان رضوی به ویژه دانشگاه فردوسی، ظرفیت‌های ارزشمندی دارد و با همکاری و هماهنگی بیشتر و شناخت ظرفیت‌ها و توانمندی‌های داخلی و همچنین نیازها و فرصت‌های خارجی در قالب مجموعه‌های علمی دانش‌بنیان، می‌توانند از شرایط موجود استفاده کنند.

وی با بیان اینکه یکی از اهداف ما از حضور در این نمایشگاه‌ها، بازارسازی است، خاطرنشان کرد: البته ما مهارت مراودات بین‌المللی را نمی‌دانیم و باید این مهارت را از طریق آموزش کسب کنیم. قطعا ما از ظرفیت حضور در بازارهای بین‌المللی برخورداریم، البته به شرط آنکه ادبیات و اقتضائات حضور در بازارهای جهانی را بشناسیم و بدانیم.