دیپلماسی❜ شهری/ مقاله ی علمی: شهرداری باید شهر"داری"باقی بماند، همین و بس

  • بازدید: ۴۶۱
در لغت، شهرداری، از ترکیب سه واژه "شهر"، "دار" و "ی" تشکیل شده است. "شهر" تعاریف متعددی دارد. جغرافی دانان، شهر را منظره‌ ای مصنوعی از خیابانها، ساختمانها و بناهایی می‌دانند که زندگی شهری را امکانپذیر می‌سازد. جامعه شناسان شهر را محل تمرکز جمعیت، ابزار تولید، سرمایه، نیازها و احتیاجات و غیره می‌دانند که تقسیم کار اجتماعی، در آنجا صورت گرفته‌است. جمعیت شناسان نیز، تعداد جمعیت یک نقطه را، ملاک شهری بودن آن نقطه می‌دانند. اندیشمندان طراحی شهری، شهر را مجموعه پیچیدهٔ سازمان یافته‌ای می‌دانند که متشکل از سه مولفه اصلی کالــبد، تصورات، و فعالیت است(منبع: ویکیپدیا).... "دار" بن مضارع از مصدر داشتن است و به معنای نگهداری و رسیدگی است. بن ماضی آن در عبارت «کاشت؛ داشت؛ برداشت» استفاده می شود. در عبارت شهرداری معمولا با معنای مشترک لفظی خود به معنای دارا بودن و تملک اشتباه گرفته می شود. "ی" یاء نسب است و برای نسبت دادن چیزی یا صفتی به فرد یا مجموعه ای به کار می رود. با این حساب شهرداری از نظر لغوی به مجموعه ای اطلاق می شود که وظیفه رسیدگی، نگهداری و مراقبت و در یک کلمه داشت شهر را بر عهده دارد. 
بنا به تعریف قوانین رسمی، شهرداری در کشور ایران، سازمانی نیمه دولتی است که زیر نظر شهردار اداره می‌شود. این سازمان، پاکیزه نگاهداشتن شهر، جمع آوری و حمل زباله شهری، صدور مجوزهای ساخت و ساز شهری، دریافت عوارض شهری از شهروندان و همچنین برقراری نظم در شهر و فرماندهی بر نیروهای راهنمایی و رانندگی را بر عهده دارد. پس بنا به تعریف رسمی، مفهوم شهرداری در ایران از نظر شرح وظایف و اختیارات با مفهوم بین المللی آن بسیار متفاوت است. 
اما اگر به خوبی به همین مفهوم  و تعریف شهرداری دقت کنیم، متوجه می شویم که شهرداری در طول سالهای گذشته در برنامه هایی ورود پیدا کرده است که نه تنها وظیفه او نبوده بلکه گاهی با شرح خدمات شهرداری در مغایرت بوده است. 
در این یادداشت به چد نمونه از این موارد اشاره می کنم. شهرداری، شهرسازی نیست. اتفاقا شهرداری ها باید به عنوان عناصر مقاومت در برابر تغییرات برای "داشت" و نگهداری "داشته"های یک شهر مطرح باشند. 
به عنوان مثال باز کردن معابر برای رفت و آمد مردم و کنترل ترافیک هزینه بسیار زیادی به مردم و شهرداری تحمیل می کند. و شهرداری نباید به سادگی حاضر به ارائه زمین حتی به بهای گرفتن حق الارض باشد چه برسد به اینکه رایگان معبری را که با هزینه و عوارض شهروندان گشوده شده است، در اختیار سازمانهای دیگر قرار دهد. 
اگرچه پذیرش این نمونه کاملا منطقی جلوه می کند اما در همین راستا طرحها و برنامه هایی اجرا می شوند که نه تنها شهرداری اجازه اجرای آن طرحها را صادر می کند بلکه گاهی خود نیز داوطلبانه به اجرای این طرحها مبادرت می کند.گاهی شهرداری آنچنان به سمت شهرسازی پیش می رود و فیتیله آن را بالا می کشد که می توان آن را شهرسوزی خواند. 
اقدامات شهرداری در چند سال قبل که منجر به کثیف شدن بسیاری از معابر شهر و از بین رفتن امنیت روانی شهروندان شده بود، از این قبیل است. 
شهرداری، شهربانی هم نیست. در تعریف شهرداری کلمه نیمه دولتی آمده است. یعنی از یک طرف وظایف حاکمیتی در تعریف شهرداری جایی ندارد. 
به این معنا که امکان واگذاری تقریبا تمام فعالیتهای شهرداری به بخش خصوصی در راستای تحقق اهداف سیاستهای کلی اصل 44 وجود دارد و از طرف دیگر موسسه ای خصوصی هم نیست که عنصر پاسخگویی در آن جایی نداشته باشد. 
شهرداری باید از طرفی با رعایت مقررات، تا حد امکان از قبول مسئولیتهای جدید، خارج از برنامه کاری خود شانه خالی کند؛ چراکه از اجرای صحیح برنامه های فعلی خود و سرعت در خدمات رسانی به شهروندان بازخواهد ماند و هزینه های نگهداری شهر را بالا می برد. 
از طرف دیگر باید تا حد امکان از نیروی بخش خصوصی نهایت استفاده را ببرد. فوائد استفاده از بخش خصوصی در این مجال نمی گنجد و بدیهی فرض شده است. شهرداری بنگاه اقتصادی شهر نیست. 
قرار نیست با سرمایه گذاری، هزینه های شهرداری تامین شود. شهرداری بنا به تعریف، یک سازمان خدماتی است؛ نه یک سازمان مالی. هر مجموعه خدماتی، هزینه های خود را از اجرتی که کارفرما به او می دهد تامین می کند. 
در مورد شهرداری، کارفرما مردم شهر هستند و اجرت همان عوارض شهرداری است. ورود شهرداری به مقولات مالی، به معنای خروج از مقولات خدماتی است. مساله ایجاد درآمدهای پایدار خارج از تعریف عوارض، دو مشکل اساسی ایجاد خواهد کرد. 
از یک طرف میزان پاسخگویی شهرداری به مردم را کاهش خواهد داد که این خود موجد فاد است و از طرفی حس تعلق و ارتباط شهروندان و مدیریت شهری را که یکی از مهمترین مولفه های رشد و توسعه یک شهر است، کاهش می دهد. شهرداری باید شهرداری باقی بماند. 
هیچ کس از شهرداری توقع اضافه کاری ندارد. همان وظایف نگهداری شهر، پاکیزه نگاهداشتن شهر، جمع آوری و حمل زباله شهری و همچنین برقراری نظم در شهر آنچنان برای شهروندان از اهمیت برخوردار است که اجرای خوب همین وظایف قطعا مورد تقدیر و تشکر آنها خواهد بود. 
نیازی نیست همه نقاط ضعف و عقب ماندگی یک شهر را شهرداری به دوش بکشد. و اساسا صحیح هم نیست. 
در حوزه ساخت و ساز صدور مجوزهای ساخت و ساز شهری، آن هم به این دلیل که فضای شهری متعلق به شهروندان و در اختیار شهرداری است و برنامه ریزیهای کلان در این حوزه برعهده شهرداری است، تنها محل ورود شهرداری به شهرسازی است. 
دریافت عوارض شهری از شهروندان نیز تنها راه درآمد شهرداری است.شهرداری، شهر"داری" است. نه هیچ چیز دیگر.

:: لینک کوتاه مطلب :: farhikhtt.ir/post/1938


Share
نظرات: (۰) هیچ نظری هنوز ثبت نشده است
ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.

نظرات مخاطبان


جست و جو در وبگاه


حتماً بخوانید

توضیح

بسیاری از مخاطبان ما، چه بسا فرصت کافی یا حوصله ی وافی برای مشاهده ی تمام صفحات تارنمای فرهیخت را نداشته باشند، اما تمایل دارند در کوتاه ترین زمان ممکن، مطلع شوند اوضاع رویکرد بین المللی رخدادها و نیز حال دیپلماسی های ۲۲ گانه ی شهر و استان چگونه است؟ یا اصلاً برای بار اول است که به این وبگاه سر می زنند و می خواهند در کوتاه ترین زمان ممکن بدانند اساساً «حرف حساب ما چیست؟» و اگر حال و روز «رویکرد بین المللی شهر و استان» خوب نیست، برای گذر از «وضعیت موجود» به «وضعیت مطلوب»، «پیشنهاد و راهکار ما چیست؟» البته در وب سایت های خبری و تحلیلی، معمولاً از محتوای این بخش با عنوان «انتخاب سردبیر» یاد می کنند.

اهم دغدغه ها

توضیح

اهم دغدغه ها، نگرانی ها و دلواپسی های فرهیخت را در این بخش شاهد خواهیم بود. باتوجه به کثرت این دغدغه ها، اهم آنان را ما در این بخش به نمایش خواهیم گذاشت تا در یک نگاه، بتوانید به مهمترین و الویت دارترین تشویش ها و پریشانی های رویکرد بین المللی شهر و استان همچنین دیپلماسی های فعال داشته باشید. یادآوری می کنیم از این شش قسمت، فقط محتوای بخش اول یعنی «فقر آمار» به صورت پیش فرض در مقابل دیدگان شما قرار دارد و بدیهی است برای مشاهده ی بخش های دیگر، باید بر روی عنوان مربوطه کلیک فرمایید.

صرفاً آن چیزی که قابل اندازه گیری است، مدیریت می شود پس از ۴۵ سال وقتی هنوز نمی توانیم آمار موثقی از زائران ایرانی و غیر ایرانی یا دانشجویان، سرمایه گذاران، گردشگران سلامت و اتباع ارائه دهیم، پس برنامه ریزی ها برای مدیریت آنان به نتیجه مطلوب نمی رسد و این واقعاً مایه فضاحت هردیار زائرخیزی است. آرشیو

شهر کم رویداد، شهر نیست، مزارستان اموات است! به همان میزان که موجودات زنده به اکسیژن و غذا نیازمندند، حیات، نشاط و پویایی شهرها نیز به رخدادها و اونت ها وابسته هست. آیا باورتان می شود مشهد مصفای ما جزو کم رخدادترین کلان شهرهاست؟ چطور می توان این نقیصه را در دیاری که مدعی قطب اول گردشگری کشور است، توجیه کرد؟ آرشیو

مشهدی که تمام نانوایی هایش متولی واحد دارد، چرا بین الملل اش بی متولی است؟ ماهی قدر آب را نمی داند و برخی از مسئولان و رسانه های ما قدر زائر، منزلت زیارت و حتی وجود نازنین خود امام رضا(ع) را و همچنین غافل از جایگاه زائران غیر ایرانی! واقعاً عجیب و نوبر نیست این همه بی اعتنایی در شهری که حیات اقتصادیش وابسته به اقتصاد زیارت است؟ آرشیو

امام رضا(ع) برند مشهد است! مشهد قطب گردشگری نیست! گواهینامه بین المللی فرودگاه! جشنواره امام رضا(ع) المپیک فرهنگی کشور! بین المللی سازی دانشگاه! و... اینها افاضات برخی از مسئولان خدوم اما غافل ماست که درسایه غفلت نخبگان و اهل قلم در سپهر رسانه بازتاب می یابد. جز آگاهی بخشی، چه رسالت دیگری داریم؟ آرشیو

هتل نسازید، اشباع شد! زائرسراها بختک اند! مشهد تشک دومیدانی ندارد! روز خیام ثبت جهانی شد! معرفی مشهد و زنان نخبه به جهانیان! اینها اندکی از آدرس های غلطی است که برخی حضرات به رسانه های منفعل ما می دهند و آنها هم بدون راستی آزمایی، منتشر می کنند. آه که چقدر بی دفاع است رویکرد بین المللی شهر رضوی آرشیو

نمایشگاه بین المللی خودرو! بلیت هواپیما گران نشده! ۲۰ میلیون گردشگر آبشار اخلمد، وعده سرخرمن افتتاح دبیرخانه جشنواره رسانه خورشید و... بخش اندکی از خالی بندی های مفتضحی است که برخی خواص برای تضییع حقوق مجاوران افاضه کردند و تاکنون چه کلاه های گشادی که سرمان نرفته است! آه که چقدر زودباورند برخی فرادستان ما... آرشیو