شهرها موجودات زنده ای هستند که پویایی و شکوفایی آن ها مستلزم رعایت بسیاری از موارد بخصوص اصول زندگی شهری وشهروندی است. اصولی که اگر در آن ها قصور و کوتاهی صورت پذیرد شهر را فلج خواهد کرد. یکی از این موارد مهم، پرداخت سهمی عادلانه از هزینه های جاری شهر توسط هر کدام از شهروندان به عنوان ساکنان شهر است. مبالغی که برای اداره بهتر شهر و از سوی شهرداری ها هزینه شده و نهایتاً منجر می شود تا محیطی پاک و امن برای شهروندان ایجاد شود. طبق آمارهای موجود سرانه ی خدمات شهری هر مشهدی در سال بالغ بر 150 هزار تومان است و سالیانه بیش از 150 میلیارد تومان هزینه بابت امور خدمات شهری این کلان شهر هزینه می شود. در حالی که کل جمعیت 5/2 میلیون نفری مشهد در هر سال تنها حدود 6 میلیارد تومان به عنوان عوارض پرداخت می کنند که هزینه سنگینی از این ناحیه به شهرداری تحمیل می شود.آن چه در ادامه می خوانید نظر تنی از شهروندان و مسئوولان شهری در خصوص چگونگی پرداخت و میزان عوارض شهرداری است.یکی از شهروندان شهر ما، در این زمینه معتقد است: پرداخت عوارض در صورتی برای مردم ضروری به حساب می آید که احساس کنند شهرداری امکانات و نیازهای شهری مربوط به آنان را تامین نموده است. حسن باقر نژاد تصریح می کند: به نظر می رسد در حال حاضر شهرداری عدالت را در تقسیم امکانات و تسهیلات شهری در مناطق مختلف شهر رعایت نکرده است به گونه ای که مثلا در برخی مناطق شاهد احداث چند پارک بزرگ و پارک های کوچک محله هستیم اما در مناطق پر چمعیت و حاشیه شهر یک پارک کوچک هم وجود ندارد.اصنانه یمینی هم که دانشجو است در این باره می گوید: قطعاً همه ی ساکنان یک شهر باید در اداره ی آن سهیم و شریک باشند اما شهرداری هم باید این زمینه را با ایجاد رضایت مندی شهروندان فراهم کند.و خاطر نشان می کند: هم اکنون متاسفانه قسمت عمده ای از انرژی شهرداری صرف امور ساخت و ساز عمران می شود در حالی که این مسائل را نمادهای دیگر شهر هم می توانند انجامدهند و شهرداری باید معطوف به امور خدمات شهری و نظارت صحیح بر آن ها باشد.یکی دیگر از شهروندان نیز با ابراز اینکه شهرداری ها جزء لاینفک دولت هستند می افزاید: اینکه دولت آمده و برای شهرداری ها قانون اعلام استقلال و خودکفایی را اجرا کرده مشکل مردم نیست بلکه باید خود دولتمردان آن را اصلاح کنند.رضا جمشیدی ادامه می دهد: در حال حاضر اکثر مردم به نوعی از شهرداری فراری هستند چرا که کلمه ی شهرداری برای مردم یعنی پول پرداخت کردن.یک شهروند ساکن حاشیه شهر هم از نوع پراکندگی و چیدمان امکانات شهری در مرحله های شهر انتقاد کرده و اظهار می دارد: در محله ی ما آسفالت معابر و پیاده روها و جمع آوری زباله و رفت و روب وضعیت وحشتناکی دارد آن وقت چطور انتظار می رود که عوارض هم پرداخت کنیم.به گفته ی وی: شهرداری باید فعلا نیازهای ابتدایی شهروندان بخصوص در مناطق کم برخوردار که سبب مشکلات زیادی شده را فراهم کند و اگر هم خواهان پرداخت عوارضی هم است به سراغ مناطقی برود که هیچ گونه مشکل محیطی ، خدماتی و از این قبیل ندارند.مسئله عوارض شهرداری از جمله مسائلی است که همه ی اعضای جامعه شهری با آن درگیر هستند. ای مسئله همواره دارای ابهاماتی بوده که به همین علت موضوعی جالب توجه است، پرسشی که این جا مطرح می شود این است که مردم تا چه حد با قوانین عوارض آشنایی دارند، یا به طور ساده تر آیا می دانند چرا باید مبالغی را به عنوان عوارض به شهرداری پرداخت کنند.شهردار مشهد هم در گفت و گویی در این باره اظهار داشت: توقع مردم برای تامین هزینه های نظافت و دیگر خدمات شهری توسط دولت به جا نیست، زیرا شهرداری یک اداره یا نهاد اجتماعی است که منحصراً برای خدمات رسانی به مردم تاسیس شده است و محل تامین هزینه های آن هم خود مردم هستند.پژمان می افزاید: شروندان باید هزینه های شهروندی خدمات شهری را جزء هزینه های سبد خانوار خود ببینند و همانطور که در یک مجتمع مسکونی برای پرداخت حقوق و شارژ ماهیانه برنامه ای وجود دارد، در مورد شهر هم که یک مجتمع بزرگ تر است همین گونه است و مردن نباید فکر کنند که همه چیز رایگان است.وی با بیان این که یکی از راه های مشارکت مردم در پرداخت هزینه های اداره شهر پرداخت به موقع عوارض است تصریح می کند: در قلک شهرداری، حجم پول مشخص است و ما یک میلیارد پول مردم را سپرده گذاری و ذخیره نکرده ایم و همه ی این مبالغ مستقیماً برای خود مردم هزینه شده است و هنگامی که مشارکت پایین باشد و منابع مالی ما کافی نباشد، دراداره وضع شهر ضعف و کاستی به وجود آمده و توقعات شهروندان برآورده نمی شود.شهردار مشد خاطر نشان می کند: براساس آمارهای موجود برای اداره شهر مشهد در طی 4 سال ، بالغ بر 12 هزار میلیارد تومان پول لازم داریم که سهم عمده این مبلغ نیز مربوط می شود به تملک اراضی و املاک شهروندان که در واقع در مسیر طرح ها و فضاهای خدماتی است.او با اشاره به این که در حال حاضر شهروندان بیش ترین کار را در بین ادارات با شهرداری دارند اذعان می کند: شهرداری اکنون حدود 150 نوع فعالیت را در شبانه روز برای رفاه و آسایش شهروندان ارائه می دهد و وضعیت هم به گونه ای است که این فعالیت ها دائماً در حال تغییر و ازدیاد است.پژمان با اشاره به اینکه ارائه مجموعه خدماتی که مردم نیاز دارند و می تواند زمینه ساز زندگی مرفه شهروندان باشد وظیفه شهرداری ها است می افزاید: تا قبل از سال 1362 دولت های وقت خود را متعهد می دانستند تا به شهرداری ها کمک کرده و بودجه ی این نهاد را تامین کنند اما از این سال به بعد که بحث خودکفایی شهرداری ها مطرح گردید کمک های دولتی نیز قطع شد، گرچه که قرار بود خارج از ردیف عوارض مختلف، دولت لایحه ای را به تصویب مجلس برساند اما تا امروز این کار انجام نشده است. وی می افزاید: از نظافت شهر و جمع آوری زباله گرفته تا نگه داری فضای سبز در حاشیه معابر و بوستان ها و خدماتی از این قبیل و اداره گورستان ها و مجموعه هایی چون آتش نشانی، اتوبوسرانی، آسفالت معابر، پیاده روها و ... به تشکیلات، امکانات و نیروهایی نیاز دارد که باید آن ها را تامین و مجموعه ها را برای ارائه خدمات آماده کنیم.وی اضافه می کند: برای آن که برنامه های 4 یا 5 ساله ای را برای شهرداری به صورت عملیاتی تدوین کنیم مجبوریم خدماتی را که شهر لازم دارد و شهرداری باید آنها را ارائه کند، محاسبه و برآورد هزینه کنیم، در شهر حداقل توقع این است که معابر خاکی باشد اما هنوز کمبود امکانات داریم قطعاً معابر خاکی مشکلات و بهداشت شهر را به مخاطره می اندازد که باید چاره اندیشی کرد.در پایان آنچه ضروری به نظر می رسد آموزش شهروندان و تغییر نگرش آنها به شهرداری ها است. تا اینگونه از زیر بار هزینه های شهر خود شانه خالی نکنند. و این امر میسر نیست مگر با ارتقاء آموزشهای فرهنگ شهروندی.